Mungesa e hekurit është një nga kushtet më të zakonshme ushqyese që mund të çojë në një sërë problemesh shëndetësore. Më shpesh ndodh për shkak të marrjes së pamjaftueshme dietike, por shkaku mund të jetë gjithashtu përthithja e dobët, humbja kronike e gjakut ose rritja e nevojave – veçanërisht gjatë shtatzënisë.

Pse është i rëndësishëm hekuri?

Hekuri është një mineral thelbësor në trup. Është një komponent i hemoglobinës – proteina në qelizat e kuqe të gjakut që transporton oksigjen në të gjitha indet. Përveç kësaj, ai mbështet sistemin imunitar, mundëson funksionimin e duhur të muskujve dhe merr pjesë në prodhimin e energjisë.

Kur nuk ka mjaftueshëm hekur në trup, shfaqen simptoma të tilla si duar dhe këmbë të ftohta – një shenjë që trupi nuk mund të furnizojë në mënyrë efektive të gjitha pjesët me oksigjen.

Si reagon trupi?

Sipas doktoreshës Brunda M., kur ka mungesë hekuri, trupi përpiqet të ruajë energjinë dhe burimet i drejton drejt organeve vitale, si zemra dhe truri.

“Kjo do të thotë se pjesët periferike – duart dhe këmbët – furnizohen me më pak gjak, gjë që çon në një ndjenjë të ftohtë”, shpjegon ajo.

Simptoma të tjera të mungesës së hekurit:

• lodhje dhe dobësi

• marramendje dhe dhimbje koke

• thonjtë e brishtë

• rënie e flokëve

• gulçim gjatë sforcimit fizik

• dhimbje ose plagë në gjuhë

• problemet e përqendrimit

• nervozizëm

• sindromi i këmbëve të shqetësuara

• dëshira e pazakontë për të ngrënë akull, papastërti

• prirje për infeksione të shpeshta

Gratë janë në rrezik më të madh

Më të ekspozuara janë gratë, veçanërisht gratë shtatzëna, gratë me menstruacione të rënda, por edhe fëmijët, adoleshentët dhe njerëzit që hanë ekskluzivisht ushqime me bazë bimore.

Për më tepër, ekziston rrezik tek njerëzit me sëmundje të tretjes (sëmundja celiac, sëmundje inflamatore e zorrëve), sëmundje kronike (si sëmundjet e veshkave, kanceri) dhe te njerëzit që dhurojnë shpesh gjak.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, anemia nga mungesa e hekurit ndikon:

• 40% e fëmijëve të moshës 6 deri në 59 muaj

• 37% e grave shtatzëna

• 30% e grave të moshës 15 deri në 49 vjeç

A mund të ndihmojë dieta?

Sipas Dr. Brunda, mungesa e lehtë deri në mesatare e hekurit mund të korrigjohet me ushqimin e duhur.

“Burimet më të mira janë: mishi i kuq, pula, peshku, thjerrëzat, fasulet dhe spinaqi. Për përthithje më të mirë, kombinojini ato me ushqime të pasura me vitaminë C – si kivi apo specat”, këshillon ajo.

Megjithatë, në rastet më të rënda ose me anemi të avancuar, ushqimi nuk është i mjaftueshëm. Më pas rekomandohen suplemente dhe nganjëherë terapi me hekur nëpërmjet infuzionit.

“Prandaj është e rëndësishme që diagnoza dhe trajtimi të udhëhiqen nga një mjek, i cili do të vlerësojë nëse ndryshimi i dietës është i mjaftueshëm apo nëse nevojitet terapi shtesë”, përfundon doktori.