
Газираните пијалаци, енергетските пијалаци и другите засладени пијалаци се создадени да бидат многу привлечни, полни со шеќер кој ги стимулира центрите за задоволство во мозокот. Но, зад тој момент на задоволство се крие сериозна закана за здравјето. Засладените пијалаци обично имаат мала или никаква хранлива вредност, а редовното консумирање е поврзано со зголемен ризик од здравствени проблеми како што се расипување на забите, дебелина, дијабетес тип 2 и кардиоваскуларни болести.
Новата студија, спроведена од научници од Универзитетот „Тафтс“ во САД, открива загрижувачки податоци: секоја година консумацијата на засладени пијалаци во светот предизвикува 1,2 милиони нови случаи на кардиоваскуларни болести и 2,2 милиони нови случаи на дијабетес тип 2.
Иако потрошувачката на засладени пијалаци се намалува во некои развиени земји, авторите на студијата предупредуваат дека тие сè уште претставуваат значаен јавноздравствен проблем, особено во земјите со низок и среден приход.
– Засладените пијалаци многу се рекламираат и се продаваат во посиромашните заедници. Овие заедници не само што консумираат штетни производи, туку честопати се помалку опремени да се справат со долгорочните здравствени последици – вели Дариуш Мозафаријан, кардиолог и научник за јавно здравје на Универзитетот „Тафтс“.
Студијата наведува примери на земји со сериозни последици: во Мексико засладените пијалаци се причина за појава на речиси една третина од сите нови случаи на дијабетес, додека во Колумбија тоа е речиси половина. Во Јужна Африка околу 28 отсто од новите случаи на дијабетес и 15 отсто од новите случаи на кардиоваскуларни болести се поврзани со овие пијалаци.
Според дефиницијата за истражување, пијалаците засладени со шеќер (SSBs) го вклучуваат секој пијалак со додаден шеќер кој содржи најмалку 50 килокалории на порција од 240 милилитри. Ова вклучува газирани пијалаци, енергетски пијалаци, овошни пијалаци, лимонада и традиционални пијалаци како агуа фреска.
Во оваа категорија не спаѓаат засладеното млеко, 100% сокови од овошје и зеленчук и пијалаци со вештачки засладувачи, иако тие исто така можат да бидат штетни доколку се консумираат во големи количини.
Со комбинирање на податоците за внесот на засладени пијалаци од Глобалната база на податоци за исхрана (450 истражувања, опфатени 2,9 милиони луѓе од 118 земји) и податоци за инциденцијата на кардиометаболички болести, истражувачите ги процениле ефектите од овие пијалаци. Тие заклучиле дека засладените пијалаци се одговорни за околу 80.000 смртни случаи поврзани со дијабетес тип 2 и 258.000 смртни случаи поврзани со кардиоваскуларни болести секоја година.
– Ова е поразителна бројка, но истакнувањето на улогата на засладените пијалаци може да помогне да се смени трендот – објаснува Лаура Лара-Кастор, водечки автор на студијата и нутриционист на Универзитетот „Тафтс“.
Брзото варење на засладените пијалаци доведува до нагло зголемување на нивото на шеќер во крвта, притоа обезбедувајќи минимална хранлива вредност. Редовното консумирање на овие пијалаци го зголемува ризикот од зголемување на телесната тежина, отпорност на инсулин и метаболички проблеми поврзани со дијабетес тип 2 и кардиоваскуларни болести. Иако јавната свест за овие ризици расте, истражувачите истакнуваат дека напредокот не е универзален или доволно брз.
– Многу треба да се направи, особено во Латинска Америка и Африка, каде што потрошувачката на засладени пијалаци е висока и здравствените последици се сериозни. Како вид, ние треба да се соочиме со проблемот на потрошувачката на засладени пијалаци – вели Мозафаријан.
Научниците бараат итни интервенции засновани на докази за да се намали потрошувачката на слатки пијалаци на глобално ниво. Ова вклучува маркетинг-регулатива, едукативни кампањи и даноци за шеќер. Додека се бориме со последиците од прекумерното консумирање на овие пијалаци, едно е јасно: секоја акција што поттикнува намалување на внесот на шеќер може да придонесе за одржување на здравјето и намалување на смртноста поврзана со дијабетес и срцеви заболувања.
Извор: „Тафтс“