Скандалозните измени на Кривичниот законик, пред Уставниот суд
Уставниот суд за Алсат потврдува дека на седницата од 12 февруари, како прва точка на дневниот ред е одлучено да биде иницијативата на претседателот на Демократскиот сојуз, Павле Трајанов, во која се бара преиспитување на уставноста на измените на Кривичниот законик во септември 2023 година, со кои се намалија казните за злоупотреба на службената положба и злосторничко здружување, но и се ослободија од гонење некои функционери и се затворија некои случаи на висока корупција.
Иницијативата Трајанов ја поднесе само две недели по изгласувањето на скандалозните измени на Кривичниот законик, а Уставниот суд ја става на дневен ред по една година и четири месеци. Трајанов во јавен настап изјави дека се надева дека Судот ќе достави привремена мерка за поништување на спроведувањето на измените на Кривичниот законик, но Уставниот суд во соопштение од јануари 2024 година го одби ваквото барање на Трајанов. Измените, според Трајанов, се спротивни на уставната обврска за владеење на правото и законите да важат подеднакво за сите, но и против потребата од заштита на државниот имот од злоупотреби од страна на носителите на јавни функции.
Додека се чека одлуката на Уставниот суд, остануваат на сила измените на Кривичниот законик од 2023 година, кои предвидуваат поблаги казни за службените лица. Актуелната влада најави усвојување на нов Кривичен законик, кој веќе неколку месеци е во Европската комисија, каде треба да се даде мислење, а очекувањата се истиот да биде усвоен во текот на 2025 година.
„Очекуваме новиот Кривичен законик да биде донесен во 2025 година, преведен е на англиски јазик, а завршува и процесот на подготовка на табели за кореспонденција како обврска за билатерален скрининг за Поглавјето 23. По добиеното мислење од Европската комисија, работната група во рамките на Министерството за правда, ќе одржи состанок за вклучување на добиените мислења, по што ќе се одржат јавни расправи и текстот на Законот ќе биде доставен во владина и собраниска процедура за донесување на новиот Кривичен законик“, велат од Министерството за правда.
Од Министерството за правда велат дека едно од клучните прашања во новиот Кривичен законик ќе биде унапредувањето на санкциите за тежок криминал, особено за економски криминал и корупција, а ќе има и нови кривични дела поврзани со финансиски прекршоци, вклучително и практиката на конфискација на имот. Со новиот Законик, како што наведуваат од Министерството за правда, ќе се подобри и заштитата на човековите права во делот на процесните права на обвинетите и осудените лица. Донесувањето на новиот Кривичен законик е барање и на Европската Унија. Во извештајот на ЕК за 2024 година, беше истакнато дека скандалозните измени на Кривичниот законик од 2023 година ја ослабнаа правната рамка, негативно влијаејќи на гонењето на корупцијата, особено во прашањата на високо ниво. Од овие скандалозни промени кои дадоа негативни ефекти во борбата против криминалот и корупцијата, најголема корист имаа обвинетите во предметите на поранешното Специјално обвинителство.
Суад Бајрами
