Застој во употреба на Законот за јазиците

Дури две години по стапувањето во сила на Законот за употреба на јазиците, ниту една институција не е санкционирана за непочитување на двојазичноста, како што е предвидено со законските одредби. И покрај фактот дека помина една година од неговото основање, Инспекторатот, кој треба да го следи почитувањето на албанскиот јазик во централните и локалните институции, не ја извршува својата функција. Неспроведувањето на законот според албанската опозиција е доказ дека станува збор за највисоките функционери на Владата кои не сакаат да го заживеат инспекторат, бидејќи тие би биле првите кои би биле санкционирани од ова тело за непочитување на Законот за употреба на јазиците. Пратеникот Скендер Реџепи вели дека неспроведувањето на законот започнува од Собранието, токму таму каде што е усвоен.

„Причината е нефункционирање на инспекторатот. Зборувам од позицијата пратеник, за фактот дека досега ниту еден закон од ниту едно министерство, но исто така и од Владата, не е доставен на два јазика, туку само на македонски, а потоа се преведуваат од Собранието. Сметам дека Инспекторатот треба прво да изрече парични казни за премиерот и за  министрите од ДУИ како што е предвидено во законот. Од оваа причина тие не сакаат да го заживеат спроведувањето на Инспекторатот, токму затоа што треба да бидат казнети највисоките владини функционери”, рече Скендер Реџепи- Зејд од АА-ААА .

Од Министерството за политички систем и односи меѓу заедниците сметаат дека имплементацијата на Законот за употреба на јазиците не потфрлила, но признаваат дека постојат институции кои воопшто не го почитуваат овој закон. Нефункционирањето на Инспекторатот е оправдано со Законот за инспекциски надзор, кој предвидува инспекторите да извршат обука од 3 и 9 месеци за да добијат лиценца. Директорот на ова тело, Фатмир Исени, пак, вели дека обуките не биле спроведени порано поради пречките што ги донесе ситуацијата создадена од пандемијата.

„Според Законот за инспекциски надзор, членовите 42 и 43, сите инспектори мора да посетуваат обука, односно општиот дел и 9 месеци практична работа што треба да се направи во рамките на набљудувањето на менторот. Не можеме да правиме инспекции, бидејќи моментално законските прописи не ни го дозволуваат тоа. Што работите моментално. Во овој период го подготвивме планот за вработените, буџетската предвидување за 2021 година“, изјави Фатмир Исени, директор на Инспекторатот за јазици.

Спроведувањето на Законот за јазиците во стотици институции во земјава ќе го следат само 4 инспектори. Исени вели дека во буџетот со 2021 година се планирани уште 5 нови вработувања.

На 14 март 2018 година, законот беше донесен , но Иванов одбиваше да го потпише указот. По неговото официјализирање, институциите мораа да ги усогласат законите една година по неговото влегување во сила, но до денес ова не се случило.

Еви Шкопи