Modeli japonez shpjegon qartë se si ndodhin tërmetet

Tërmetet janë një dukuri e frikshme, por e zakonshme, veçanërisht në zonat e prirura ndaj aktivitetit sizmik, siç është Japonia. Për shkak se këto ngjarje ndodhin mjaft shpesh, shumë njerëz e kanë të vështirë të kuptojnë saktësisht se si ndodhin dhe çfarë i shkakton ato. Një nga mënyrat më të thjeshta, por më të mira për të shpjeguar këtë fenomen gjendet në Muzeun e Historisë Natyrore të Osakës. Aty, një model tregon në mënyrë të qartë dhe të kuptueshme se si tërmetet formohen thellë nën tokë.

Si funksionojnë pllakat tektonike?

– Korja e Tokës përbëhet nga pllaka të shumta tektonike që mund të jenë mijëra kilometra të gjera dhe të shtrihen nën tokë dhe oqeane. Këto pllaka përplasen, kalojnë njëra-tjetrën ose largohen. “Në vendet ku një pllakë shtyhet nën një tjetër, ndodhin tërmetet më të fuqishme, cunami, shpërthimet vullkanike dhe rrëshqitjet e dheut”, shpjegon Shërbimi Gjeologjik i SHBA-së.

Modeli në muze përshkruan pikërisht një zonë të tillë zhytjeje, ku një pllakë oqeanike shtyhet nën një pllakë tjetër. Në Japoni, ky është rezultat i konvergjencës së katër pllakave kryesore – Pllakat e Paqësorit, Amerikës së Veriut, Euroazisë dhe Filipineve.

Si e përshkruan modeli procesin e tërmetit?

Modeli përfaqëson mekanizmin e tërmeteve përmes një breshëri miniaturë të ngjitur në një pllakë metalike. Pjesa e poshtme e pllakës është e lidhur me një bllok që lëviz vazhdimisht, por fërkimi është i paparashikueshëm. Herë pas here, pllaka metalike rrëshqet lehtë, por kur ngec, krijon lëkundje të forta që tundin modelin e vogël të qytetit. Sa më gjatë të mbetet i bllokuar, aq më të forta dhe më shkatërruese bëhen dridhjet kur më në fund çlirohet.

This model shows how earthquakes are formed
byu/NavyLemon64 ininterestingasfuck

Pse është e rëndësishme të kuptojmë se si funksionojnë tërmetet?

Kuptimi i mekanizmave të tërmeteve është i rëndësishëm jo vetëm për njohjen më të mirë të planetit tonë, por edhe për zhvillimin e sistemeve më të sigurta të ndërtimit, si dhe për gatishmëri më të mirë emergjente. Kjo njohuri luan një rol kyç në projektimin e ndërtesave dhe urave të sigurta, si dhe në zbatimin e planeve të evakuimit dhe stërvitjeve emergjente.