Ngrohja globale dëmton shëndetin e foshnjave dhe fetuseve
Kriza klimatike po dëmton shëndetin e fetuseve, foshnjave në mbarë botën, kanë zbuluar gjashtë studime të reja.
Shkencëtarët zbuluan se rritja e nxehtësisë lidhej me shtimin e shpejtë të peshës tek foshnjat, gjë që rrit rrezikun e obezitetit në jetën e mëvonshme. Temperaturat më të larta u lidhën gjithashtu me lindjen e parakohshme, e cila mund të ketë efekte shëndetësore gjatë gjithë jetës, dhe me rritjen e shtrimeve në spital të fëmijëve të vegjël.
Studime të tjera zbuluan se ekspozimi ndaj tymit nga zjarret dyfishonte rrezikun e një defekti të rëndë të lindjes, ndërsa ulja e fertilitetit lidhej me ndotjen e ajrit nga djegia e karburanteve fosile, madje edhe në nivele të ulëta. Studimet, të botuara në një botim special të revistës Pediatric and Perinatal Epidemiology, përfshinin globin nga SHBA në Danimarkë, Izrael dhe Australi.
Lidhja midis nxehtësisë dhe shtimit të shpejtë të peshës në vitin e parë të jetës u gjet nga shkencëtarët në Izrael. Ata analizuan 200,000 lindje dhe zbuluan se foshnjat e ekspozuara ndaj temperaturave më të larta 20% të natës kishin një rrezik 5% më të lartë për shtim të shpejtë në peshë.
Puna ka “ndikime të rëndësishme si për ndryshimin e klimës ashtu edhe për obezitetin”, thanë studiuesit nga Universiteti Hebraik i Jerusalemit, sepse foshnjëria është kritike në përcaktimin e peshës së të rriturve dhe sepse njerëzit e trashë mund të vuajnë më shumë nga nxehtësia ekstreme, raporton Guardian,
Në nivel global, 18% e fëmijëve tani janë mbipeshë ose obezë. Një mekanizëm i mundshëm për shtimin e shpejtë të peshës së foshnjës është që më pak yndyrë digjet për të ruajtur temperaturën e trupit kur temperatura e ambientit është më e lartë.
Një studim në Kaliforni zbuloi se ekspozimi i një nëne ndaj zjarreve në një muaj para mbetjes shtatzënë dyfishoi rrezikun e një defekti të lindjes të quajtur gastroschisis, ku zorrët e foshnjës dhe nganjëherë organe të tjera dalin jashtë trupit përmes një vrime të vogël në lëkurë.
Shkencëtarët ekzaminuan dy milionë lindje, 40% e tyre nga nënat që jetonin 15 milje larg zjarrit dhe ndotja e ajrit që rezulton, e cila tashmë dihej se ishte e dëmshme për gratë shtatzëna dhe fetuset e tyre. Ata gjetën një rritje prej 28% të rrezikut të defektit të lindjes tek nënat që jetonin pranë zjarreve në tremujorin e parë të shtatzënisë.
Një e katërta e nënave u ekspozuan ndaj të paktën një dite shumë të nxehtë gjatë shtatzënisë, ditë kur temperatura arrinte 1% të temperaturave historike të verës. Rreziku i çdo lindjeje të parakohshme ishte 15% më i lartë një ditë pas këtyre ditëve shumë të nxehta, zbuluan shkencëtarët. Por rreziku ishte edhe më i lartë për lindjet veçanërisht të hershme, trefishuar për foshnjat e lindura para javës së 28-të dhe ishte gjithashtu më i lartë për 20% të nënave më të pafavorizuara.
