Kongjestioni i hundës është simptoma më e zakonshme që haset në praktikën otolaringologjike. Një sondazh suedez tregoi se deri në 33% e popullsisë ka hundë të mbytur, dhe 9.5% e njerëzve luftojnë me të çdo ditë dhe në këto raste më së shpeshti arrijnë për dekongestantë të hundës.

Dekongestantët e hundës synojnë të zvogëlojnë simptomat e ftohjes dhe gripit, si dhe të rinitit dhe sinusitit kronik dhe alergjik. Përveç pikave të hundës, një nga format më të përdorura është spraji për hundë.

Funksioni kryesor i dekongestantëve të hundës është të ngushtojnë enët e gjakut të mukozës së hundës dhe të sinusit, duke reduktuar kështu ënjtjen e mukozës së hundës dhe duke lejuar qarkullimin normal të ajrit. Ky lloj mjekimi përdoret më shpesh për disa ditë derisa zgjasin simptomat e një infeksioni respirator. Megjithatë, ka raste kur kongjestioni i hundës zgjat më shumë, më së shpeshti për shkak të rinitit dhe sinusitit kronik dhe alergjik. Megjithatë, ekspertët paralajmërojnë se spërkatjet dhe pikat e hundës duhet të përdoren vetëm për maksimum 7 ditë, 2 deri në 3 herë në ditë dhe për fat të keq shumë njerëz nuk e ndjekin këtë rekomandim.

Nga ënjtja kronike në atrofi

Nëse kongjestioni i hundës nuk largohet pas kohës së rekomanduar dhe spraji vazhdon të përdoret për të lehtësuar frymëmarrjen, mund të ndodhë bllokim i vazhdueshëm i rrugëve të frymëmarrjes, duke rezultuar në përdorimin e vazhdueshëm të sprajit, duke krijuar një kurth varësie. Kjo mund të çojë në ënjtje kronike të mukozës së hundës (rhinitis medicamentosa) dhe madje edhe atrofi të mukozës së hundës (ozena).

Riniti i shkaktuar nga medikamentet karakterizohet nga acarim dhe hiperemi dytësore të mukozës së hundës, dobësim i efektit të barit dhe varësia e pacientit nga pikat vazokonstriktore të hundës. Ky problem mund të shfaqet në të gjitha moshat, por është më i zakonshëm tek të rinjtë dhe prek njësoj si meshkujt ashtu edhe femrat. Hulumtimet tregojnë se ndërmjet 1% dhe 9% e pacientëve që vizitojnë një mjek alergolog ose ORL përballen me këtë problem.

Varësia nga pikat e hundës është psikologjike, pasi “të varurit” mbajnë vazhdimisht një shishe me pika me vete dhe i zë paniku nëse nuk i kanë. Varësia është edhe fizike, pasi mukoza e hundës duhet të trajtohet vazhdimisht me pika për të qëndruar e pastër. Sa më shumë pika të përdoren, aq më i shkurtër zgjat efektiviteti i tyre dhe aq më pak i theksuar është.

Të paktën 50 milionë amerikanë vuajnë nga probleme kronike të sinuseve dhe sipas përvojave të mjekëve, një në katër varen nga pikat dhe spërkatjet e njohura të hundës pa recetë.

Simptomat e varësisë nga pikat e hundës

Ekspertët paralajmërojnë se varësia nga pikat e hundës mund të ketë efekte anësore, të ngjashme me medikamentet e tjera. Simptomat e varësisë mund të ndryshojnë në varësi të asaj se cila pjesë e sistemit nervor autonom stimulohet më shumë.

Simptomat mund të përfshijnë: ënjtje të mukozës së hundës, e cila gjithashtu ndodh pas përdorimit të përsëritur të pikave të hundës, gërhitës dhe frymëmarrjes përmes gojës gjatë gjumit, një rritje ose ulje e temperaturës së trupit dhe zgjerim ose shtrëngim i bebëzave. Mund të shfaqen gjithashtu takikardi (rrahje të shpejtë të zemrës) ose bradikardi (rrahje të ngadalta të zemrës). Nëse shfaqen këto simptoma, është e rëndësishme të ndaloni menjëherë përdorimin e pikave për hundë dhe të konsultoheni me mjekun ose specialistin e ORL, i cili do t’ju sugjerojë se cilin sprej jo dekongjesant të përdorni.

Si të trajtoni përdorimin e tepruar të sprejit të hundës?

Nëse keni përdorur një sprej nazal dekongestant për më shumë se sa rekomandohet, mund të jeni në gjendje ta reduktoni vetë përdorimin tuaj. Megjithatë, është më mirë të konsultoheni me një profesionist të kujdesit shëndetësor, veçanërisht nëse keni përdorur sprej ose pika për hundë për javë, muaj apo edhe vite. Ndërprerja e menjëhershme e përdorimit afatgjatë të një spraji dekongjesant mund të përkeqësojë simptomat tuaja, kështu që është më e sigurt që të largoheni nën mbikëqyrjen mjekësore.

Ka disa rekomandime për trajtimin e rinitit medicamentosa. Zakonisht rekomandohen solucione të kripura të pasuruara me panthenol ose zink dhe në raste më të rënda përshkruhen kortikosteroide topike. Pacientët shpesh heqin dorë nga trajtimi sepse ndërprerja e papritur e përdorimit të pikave çon në rritjen e ënjtjes dhe mbingarkesës. Prandaj, mund të jetë më e mençur të filloni duke reduktuar gradualisht përdorimin e pikave.

Nëse kortikosteroidet topike nuk ndihmojnë, mund të përdoren kortikosteroide orale dhe pikat gradualisht zvogëlohen. Nëse nuk arrihet përmirësim në këtë mënyrë, atëherë pikat e hundës ndoshta nuk janë shkaku i problemeve, ndaj duhet të përcaktohet shkaku i vërtetë.