Zbulohet ‘misteri gjenetik’ i maceve kuqalashe pas 60 viteve
Zbulohet 'misteri gjenetik' i maceve kuqalashe pas 60 viteve
Pothuajse 60 vjet kërkime shkencore janë dashur për të zbuluar gjenin përgjegjës për ngjyrën portokalli ose ‘bjonde’ të macet shtëpiake. Dy ekipe të pavarura studiuesish kanë arritur në përfundimin se çdo gëzof me ngjyrë të zjarrtë tek macet tona të dashura është pasojë e mungesës së një segmenti të ADN-së në një pjesë jo-koduese të gjenomit të tyre.
Siç e përshkroi gjenetisti Greg Barsh nga Universiteti Stanford për ‘Science’, ky është një ‘mister gjenetik, një enigmë’.
Gjenetikët zbuluan se qelizat e lëkurës të macet me gëzof portokalli prodhojnë 13 herë më shumë ARN nga një gjen i quajtur Arhgap36 krahasuar me qelizat e lëkurës të macet me ngjyrë të tjera.
Fillimisht, studiuesit prisnin të gjenin një mutacion në pjesën koduese të gjenit Arhgap36, por u befasuan kur zbuluan se gjenet e përfshira përmbanin një fshirje që i parapriu këtij mutacioni. Kjo fshirje e vogël, prej rreth 5 kilogramësh, ishte e pranishme në çdo mace portokalli që ata ekzaminuan, duke përfshirë një bazë të dhënash që përmbante 188 mace, nga të cilat 145 ishin me ngjyrë portokalli.
Ky zbulim i ri nuk ishte krejt i papritur. Studiuesit kishin parashikuar prej kohësh se gjenet përgjegjës për ngjyrën portokalli ndodhen në kromozomin X, gjë që ndihmon për të shpjeguar variacionet e ngjyrave mes dy gjinive. Shumica e maceve portokalli janë meshkuj, ndërsa femrat që kanë gëzof portokalli shpesh kanë një kombinim të ngjyrave të tjera si të zezë dhe të bardhë.
Përse macet portokalli janë kryesisht meshkuj?
Kjo ndodh sepse ngjyra portokalli është e lidhur ngushtë me kromozomin X. Pasi meshkujt kanë vetëm një kromozom X, ata janë më të prirur të shfaqin ngjyrën portokalli. Në anën tjetër, femrat kanë dy kopje të kromozomit X, dhe ngjyra e gëzofit të tyre mund të jetë më e përzier, me dy versione të mundshme të mutacionit që krijojnë një gamë më të gjerë ngjyrash.
Kurioziteti i koteleve dhe ngjyrat e gëzofit:
Kur njerëzit filluan të bashkëjetojnë me macet, gati 10,000 vjet më parë, ishte një kuriozitet që një mace e zezë dhe një mace portokalli mund të ishin prindër të koteleve me ngjyra të papritura. Kotelet meshkuj nga ky çiftëzim janë kryesisht ose portokalli ose të zezë, siç pritej. Ndërsa kotelet femra mund të kenë një kombinim të zezë, portokalli dhe të bardhë, ose ngjyra portokalli mund të shfaqet e shpërndarë në një gëzof të zi.
Këto zbulime konfirmojnë se mutacioni përgjegjës për ngjyrën portokalli ndodhet në kromozomin X, gjë që shpjegon pse ka dallime të dukshme në modelet e ngjyrave mes gjinive të ndryshme. Meshkujt, që kanë vetëm një kopje të kromozomit X, mund të shfaqin vetëm një version të këtij mutacioni, ndërsa femrat, që kanë dy kopje të kromozomit X, mund të shfaqin më shumë variacione të ngjyrave. Syri.net-newsbomb.gr.
