Судот не изрече казни за прекршителите на законот за јазици
Судот не изрече казни за прекршителите на законот за јазици
Судија од Кривичниот суд Скопје од Одделението за прекршоци ги разгледа првите 12 иницијативи на Инспекторатот за примена на јазикот, со кои се бараат парични казни за државните институции и службените лица кои не го почитуваат Законот за примена на јазиците, дознава Алсат.
Инспекторатот ги доставил иницијативите во јануари 2024 година, откако констатирал непочитување на законските одредби, и по една година тие се соочиле со претставниците на Инспекторатот пред судот.
Според извори на Алсат, судиите ги преиспитале предметите на Инспекторатот со образложение дека постојат технички нерегуларности, кои треба да се коригираат.
Според процедурата, судиите треба да достават официјално барање до Инспекторатот за примена на јазиците, кој со коригираните иницијативи повторно треба да оди на суд за да ги брани предметите, со кои се бара казнување на прекршителите на Законот за примена на јазиците. По повторното соочување, тие повторно имаат право на жалба.
Инспекторатот, како што дознава Алсат, во отсуство на финансиски средства, нема ниту правен застапник во судот, поточно адвокат. Иако не се надлежни, инспекторите се и во улога на адвокати и се должни да ги бранат предметите од самите прекршители, кои иронично често се застапувани од адвокатите.
Изненадувачки, Инспекторатот за примена на јазиците е единствениот инспекторат во државата кој не може да казнува субјекти кои не го почитуваат законот. Инспекторите имаат право на забелешки само ако некоја институција или службено лице не го почитува Законот за примена на јазиците. Доколку не ги подобрат констатираните пропусти, тогаш Инспекторатот покренува иницијатива пред Кривичниот суд во Одделението за прекршоци. Накратко, во отсуство на законско овластување за парична казна, Инспекторатот е должен да го убеди судијата со докази да ги казни сторителите. Инспекторатот претходно имаше иницијатива за измена на Законот за инспекторатот, но тој е блокиран во Собранието од 2022 година.
Сепак, од донесувањето на Законот за примена на јазиците во 2019 година, ниту една институција и службено лице не се казнети за непочитување на албанскиот јазик, и покрај фактот што овој закон има високо ниво на неспроведување, односно повреда од страна на службените лица и државните институции. Ова го покажуваат извештаите на Инспекторатот за примена на јазиците. Од јуни 2021 година до јуни 2024 година, инспекторите спровеле вкупно 360 инспекции, од нив, дури и во 246 инспекции или во 70%, констатирани се неправилности, односно непочитување на албанскиот јазик од страна на институциите./Алсат.мк
Суад Бајрами
