Фактографска рекапитулација за владеењето на Заев

Adrian Kerimi

Лидерот на социјалдемократите Зоран Заев од 2013 година водеше политичка битка со мотото „против режимот на Никола Груевски“. Тој како политички затвореник дојде на чело на СДСМ по поразот што партијата тогаш предводена од Шекеринска го претрпе на парламентарните избори. По консолидацијата на СДСМ, на крајот на 2014 година го започна проектот „Вистината за Македонија“, објавувајќи прислушувани телефонски разговори со корупциски скандали и скандали на владата на ВМРО и ДУИ.

По политичката криза во 2015 година која кулминираше со Договорот од Пржино, партиските кадри на Заев влегоа во техничката влада. Сепак, на изборите во декември 2016 година СДСМ не успеа да го победи Груевски. Иако со 2 пратеници помалку, во јуни 2017 година Заев формираше парламентарно мнозинство, додека претходно во април за време на насилствата во Собранието беше цел на насилни групи кои влегоа во Собранието. Со формирањето на Владата, Заев го потпиша Договорот за добрососедство со неговиот бугарски колега Бојко Борисов, договор кој беше опишан како клучен за надминување на историските разлики. Во октомври 2017 година на локалните избори освои 80 отсто од општините на државно ниво.

Во 2018 година беше потпишан Договорот од Преспа со Грција за промена на уставното името, иако првично не го помина референдумскиот филтер. На крајот на 2018 година започна процесот на одобрување на уставните измени како предуслов за членство во НАТО, додека на почетокот на 2019 година беше обезбедено двотретинско мнозинство во Парламентот за да се смени името. Македонија стана Северна Македонија. Во декември 2019 година, разочаран од недобивањето датум за преговори, најави предвремени парламентарни избори кои беа закажани за април 2020 година, но не беа одржани поради пандемијата.

Во јули истата година, СДСМ, во коалиција со БЕСА, успеа да го победи ВМРО со два пратеника разлика. Како премиер го презеде спроведувањето на пописот на населението и учеството во регионалниот проект „Отворен Балкан“ заедно со Албанија и Србија.

Но, што е она што доведе до ситуација народот да го делегитимира Заев? Професорот Јетон Шасивари набројува неколку фактори, од кои еден е неуспехот на политичката синтагма – Едно општество за сите.

„Фактор број еден е блокирањето на европската перспектива за нашата земја каде актуелниот премиер ја плати цената за овој неуспех поради блокадата од Бугарија. Друг фактор е моралната одговорност. Сите знаеме дека модуларната болница во Тетово каде што и покрај оставката на министерот и заменик-министерот, премиерот не ја испочитува уставната процедура оставките да ги испрати во Собранието.“

 Заев за првпат беше избран начело на СДСМ во 2013 година. Во 2017 беше реизбран за втор мандат , а потоа и доби и трет.