Стаклото е материјал кој во голема мера го промени животот на луѓето. Не само што овозможи создавање на нови садови, поголеми прозорци, туку и го отвори патот за многу други намени. Но, создавањето стакло не е ниту едноставен ниту лесен процес. Топењето на основните суровини, кварцен песок, сода и варовник, обично се одвива на температури повисоки од 700 °C, по што добиената вискозна маса се обликува и постепено се лади.
Затоа, не е изненадување што научниците беа заинтригирани од едно чудно откритие во Италија, каде што пронајдоа стакло во останките на 20-годишен маж – каде што требаше да биде мозокот.
Ова се посмртните останки на маж кој загинал во ерупцијата на вулканот Везув во 79 година од нашата ера, а се пронајдени во поранешниот град Херкуланеум. По внимателно испитување на остатоците, научниците открија парче стакло во зачуваниот череп.
Научниците биле збунети како черепот ги „преживеал“ високите температури и од каде доаѓа стаклото во него. Понатамошната истрага покажа дека парчето стакло всушност биле остатоци од мозокот на несреќниот млад човек. Но, на температурите потребни за формирање на стакло, ниту еден череп не би преживеал. На крајот на краиштата, на такви температури, мозокот би се стопил во течност, а не би се претворил во стакло.
Исто така, особено е интересно што меѓу околу 2.000 човечки останки пронајдени во урнатините на Помпеја и Херкуланеум, ова е единствениот случај во кој во черепот е пронајдено стакло наместо мозок.
Научниците, сепак, мислат дека откриле што довело до овој уникатен случај. Анализата на тим истражувачи од Универзитетот Рома Тре, објавена во списанието Nature, наведува „убедливи докази дека тоа навистина се остатоци од човечки мозок, составен од органско стакло формирано на високи температури“. Тоа е „процес на зачувување кој никогаш претходно не бил документиран“.
Во анализата, научниците опишуваат што веруваат дека му се случило на несреќниот млад човек. Додека лежеше во кревет, целото тело му беше изгорено од експлозија на супер жешка пепел, која нагло ја подигна температурата на неговото тело (на повеќе од 500 степени) и му го загреа мозокот до температурата потребна за производство на стопено стакло. Во тој процес, „стаклото“, односно мозокот останува, фрагментирана, а повеќето фрагменти беа оштетени. Оние фрагменти кои преживеале можеле да го направат тоа само благодарение на уникатната положба на черепот и ‘рбетот во моментот на смртта на младиот човек. Научниците веруваат дека токму оваа позиција објаснува зошто ова е единствениот таков случај забележан.
Како што температурата нагло растеше, таа исто така нагло се намали, предизвикувајќи преостанатата „стаклена мозочна маса“ да се зацврсти во фрагмент што научниците го пронајдоа во 2020 година.
Ова фасцинантно откритие дава нов увид во историјата на Помпеја и Херкуланеум и трагичната судбина на нивните жители.
