Зулујета: Го следиме целиот изборен процес
20 постојани набудувачи на ОБСЕ – ОДИХР се на терен за да ги следат подготовките за изборите на 17 октомври. На мисијата ќе им се придружат уште 250 краткорочни набљудувачи на денот на изборите. Во интервју за Алсат, шефот на набљудувачката мисија ОДИХР, Тана де Зулујета, вели дека на земјата и е потребен нов Изборен законик. Не може да предвиди дали биометриското гласање, кое се спроведува за прв пат, ќе биде успешно или не.
– Госпоѓа Де Зулујета, официјално ја започнавте набудувачката мисија овде во Северна Македонија за локалните избори. Што точно мониторира долгорочно набудувачкиот тим во моментов?
Како што кажавте, ние започнавме со работа и имаме 20 постојани набудувачи на терен и тие почнаа да не известуваат. Нашата цел е да имаме целосен пристап до изборите за време на нашиот мандат. Ова значи целата кампања, медиуми и правна рамка, за нејзина усогласеност со обврските на ОБСЕ, европските стандарди, како и државните закони.
– Неодамна се направени неколку измени во Изборниот законик во Северна Македонија, кои политичките партии ги опишаа како препораки на ОДИХР. Колку препораките на ОДИХР се спроведуваат овде во Македонија? Која е главната промена што треба да се направи за да има подемократски изборен процес?
Ние соработувавме со властите во Северна Македонија. Ги набљудувавме изборите во оваа земја од почетокот, од првиот процес. Затоа, имаме долга листа на препораки што беа дадени со текот на времето. Некои се применети, а некои се уште остануваат. Она што би било клучно прашање сега би било тешко да се каже, но мислам дека бидејќи се направени толку многу промени со текот на времето, она што останува важна препорака на ОДИХР е Изборниот законик кохерентно да се собере во стабилен закон. Промените доаѓаат во делови, од време на време, и воопшто не се во хармонија едни со други. Имаме некои нови и важни промени што беа одобрени минатата недела. Ова беше изненадување за нас и веројатно за повеќето луѓе, бидејќи тоа се случи пред изборите. Некои од нив вклучуваат препораки на ОДИХР. Треба да видиме дали и како се имплементираат. Некои од нив ќе биде невозможно да се следат бидејќи беа направени предоцна за да бидат ефективни на овие избори.
– Северна Македонија за првпат ќе има биометриско гласање на овие избори. Ова не е метод што се користи во развиените земји. Дали мислите дека овој метод ќе ги намали изборните малверзации?
Тешко е да се каже. Овој метод е дизајниран да ја зголеми довербата на јавноста и ако го постигне овој резултат, тоа ќе биде позитивна работа. Се чини дека веќе обезбеди дел од актерите во државата кои имаа, со или без право, не можам да кажам, сомневања за изборната листа. Ако ова ја реши нивната загриженост и ја зголеми довербата на јавноста, ова ќе биде позитивен развој.
– Ваше лично мислење; Дали мислите дека ќе имаме успешно биометриско гласање, со оглед на тоа што немавме пилот -проект за ова?
Ние го набудуваме ова. Свесни сме за оваа важна промена и излеговме со засилен тим, токму за да можеме да го следиме овој аспект од процесот. За нас, гласачите и учесниците на овие избори, ова е нешто што треба да чекаме да го видиме.
Фатлуме Дервиши
