Një astronaut i NASA-s ka zbuluar ndryshime të mëdha në trup pasi vendosi një rekord për kohën më të gjatë të kaluar në hapësirë
Një astronaut i NASA-s ka zbuluar ndryshime të mëdha në trup pasi vendosi një rekord për kohën më të gjatë të kaluar në hapësirë

Vitin e kaluar, astronauti i NASA-s Frank Rubio vendosi një rekord botëror për kohën më të gjatë të kaluar në hapësirë nga një astronaut amerikan. Ai qëndroi në hapësirë për 371 ditë mbresëlënëse.
Rubio, 48 vjeç, u kthye në Tokë më 27 shtator 2023, duke zbritur në Kazakistan pasi misioni i tij gjashtëmujor u zgjat edhe për gjashtë muaj të tjerë. Pas uljes së tij në Tokë, Rubio tha se do t’i nënshtrohet një vlerësimi nga ekipi mjekësor dhe do t’i duhet kohë për t’u përshtatur me gravitetin e Tokës.
Edhe pse rekordi i pabesueshëm do të hyjë në histori, qëndrimi një vjeçar pati disa efekte te astronauti.
Ndërsa shumica prej nesh nuk do të mendonin kurrë për pasojat, është zbuluar se cila është në të vërtetë kostoja e të jetuarit pa gravitetin për një periudhë kaq të gjatë kohore. Në fakt, mungesa e gravitetit do të shkaktojë një ulje të masës muskulore dhe madje edhe humbje kockore në muajt e parë pas misionit.
– Si e koordinoni ecjen nëse nuk e keni praktikuar për një kohë të gjatë? – thotë Dr. Jennifer Fogarty, Shef Shkencor i Kolegjit të Mjekësisë Baylor, Instituti i Kërkimeve të Shëndetit Hapësinor.
Dr. Fogarty shpjegon se sa më gjatë të jetë misioni, aq më shumë i duhet astronautit për t’u përshtatur me jetën në Tokë.
Jo vetëm kaq, por rrjedha e gjakut e një astronauti mund të ndikohet kur jeton në hapësirë, gjë që mund të shkaktojë simptoma të tilla si shikimi i turbullt ose ënjtje e syve për shkak të lëvizjes së gjakut dhe lëngut cerebrospinal në trup, një gjendje e njohur si sindroma neurookulare e lidhur me fluturimin në hapësirë.
Today, Frank Rubio of @NASA_Astronauts marks one full year in space! He holds the record for the longest single spaceflight by a U.S. astronaut.
Rubio returns home to Earth on Sept. 27. About his scientific journey on the @Space_Station: https://t.co/1erJYpWZ1T pic.twitter.com/akE1qa9Jm7
— NASA (@NASA) September 21, 2023
Sipas Dr. Michael Decker, bashkëdrejtor i Qendrës së Fiziologjisë së Ajrit në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit Case Western Reserve, venat në trupin tonë kanë valvula në to për të siguruar që gjaku të mos rrjedhë mbrapsht kur ngrihemi në këmbë.
– Një pjesë e këtij presioni të rritur intrakranial mund të prekë në fakt syrin dhe të çojë në dëmtim të shikimit. “Ndonjëherë kur astronautët zbarkojnë, ky dëmtim i shikimit nuk do të thotë se do të zgjidhet,” shpjegon ai.
Një mjedis i izoluar mund të shkaktojë lodhje, stres dhe mungesë gjumi.
Gjatë kohës së tij në hapësirë, shëndeti mendor dhe fizik i Rubios u vlerësua nga shkencëtarët, si dhe sistemi i tij imunitar dhe çdo ndryshim në gjenet e tij. Në janar të këtij viti, Rubio tha se përshtatja e tij me jetën në Tokë zgjati gati 4 muaj.
– Ju përshtateni jashtëzakonisht shpejt me të qenit në hapësirë, por atëherë procesi i përshtatjes në Tokë është më i gjatë dhe më i vështirë. Kjo për shkak se forca e gravitetit dhe forcat këtu në Tokë kanë një efekt më të fortë në trupin tuaj. Kjo është arsyeja pse duhen disa muaj për t’u rikthyer në gjendjen në të cilën ishit para fluturimit. Tani për tani, ndihem sikur jam 90 deri në 95 për qind prapa. Duhen shumë ushtrime, testime dhe shkencë – tha ai.