Tre faktorë rreziku që lidhen me plakjen më të shpejtë të trurit

Studiuesit nga Universiteti i Oksfordit kanë identifikuar tre faktorë të stilit të jetesës që lidhen me plakjen më të shpejtë të trurit dhe rënien njohëse.

Kushtet neurologjike si demenca, duke përfshirë sëmundjen e Alzheimerit, janë në rritje. Megjithëse faktorë të ndryshëm kontribuojnë në diagnozën, disa stile jetese i vënë njerëzit në rrezik më të madh të humbjes së kujtesës dhe plakjes së trurit se të tjerët. Në një studim të botuar në revistën Nature Communications, studiuesit shikuan skanimet e trurit të rreth 40,000 njerëzve mbi moshën 45 vjeç, të cilët janë pjesë e bazës së të dhënave të Biobank në Mbretërinë e Bashkuar.

Fusha kryesore e tyre e interesit ishte se si mënyra e jetesës dhe faktorët gjenetikë ndikojnë në zona shumë specifike të trurit që janë veçanërisht të prekshme ndaj efekteve të plakjes dhe sëmundjes Alzheimer. Mënyra e jetesës konsiderohet një faktor rreziku i modifikueshëm. Faktorët gjenetikë zakonisht konsiderohen të pandryshueshëm (edhe pse ndonjëherë zakonet e stilit të jetesës ndikojnë nëse një gjen është i ndezur apo jo).

Në përgjithësi, analiza tregoi se tre gjëra në veçanti çojnë në degjenerim më të shpejtë dhe më të hershëm të këtyre rajoneve të trurit. Këta janë tre faktorët më të mëdhenj:

Diabeti

Hulumtimet e kaluara tregojnë se diabeti i tipit 2 mund të rrisë rrezikun e demencës me 60%.

Ndotja e ajrit që lidhet me trafikun

Ndërsa ne nuk mund të kontrollojmë gjithmonë sasinë e ndotjes së ajrit ndaj të cilës jemi të ekspozuar në baza ditore, është diçka për të cilën mund të punojmë shoqërisht për ta zvogëluar. Të dhënat e reja tregojnë se ekspozimi ndaj ndotjes me kalimin e kohës rrit rrezikun e demencës.

Frekuenca e konsumit të alkoolit

Konsumimi (sidomos në sasi të tepërta) ka efekte të dëmshme në tru. Një studim i vitit 2023 i botuar në revistën JAMA Open Network që përfshin më shumë se 3 milionë njerëz në Kore zbuloi se pirja e vazhdueshme e dendur e alkoolit rrit rrezikun e demencës me 8%. Në të kundërt, kufizimi i konsumit të alkoolit u shoqërua me një rrezik 8% më të ulët.

Studiuesit kanë zbuluar se disa gjene që kodojnë për përgjigjet imune dhe inflamatore mund të ndikojnë në plakjen e ngadaltë të trurit. Këta faktorë gjenetikë shoqërohen gjithashtu me disa nga faktorët e modifikueshëm.

Pra, mënyra e jetesës mund t’ju ndihmojë gjithashtu të kapërceni disa predispozita gjenetike për plakjen e hershme të trurit.