Shkencëtarët dyshojnë se balena më e rrallë në botë ka ngordhur nga lëndimet në kokë

Shkencëtarët dyshojnë se ekzemplari i parë i plotë i regjistruar ndonjëherë i balenës më të rrallë në botë vdiq nga lëndimet në kokë, tha një ekspert të premten.

Diseksioni i parë i një balene me dhëmbë lopatë, një lloj balene me sqep, përfundoi javën e kaluar pranë qytetit Dunedin të Zelandës së Re, thanë autoritetet në një deklaratë të lëshuar nga Departamenti i Ruajtjes së Zelandës së Re, pas një ekzaminimi të mundimshëm në një qendër kërkimore që drejtuan ekipin shkencor.

Një mashkull 5 metra i ruajtur pothuajse në mënyrë perfekte, u gjet i larë në një plazh të Ishullit Jugor në korrik. Ishte ekzemplari i parë i plotë i regjistruar ndonjëherë. Ka pasur vetëm shtatë raste të njohura dhe kurrë të një balene të gjallë me dhëmbë lopatë.

Eksperti i Agjencisë së Ruajtjes së Balenës së Zelandës së Re, Anton van Helden, tha se nofulla e thyer e balenës dhe mavijosja në kokë dhe qafë, i shtynë shkencëtarët të besojnë se trauma e kokës mund të ketë shkaktuar vdekjen e saj.

“Ne nuk e dimë, por dyshojmë se duhet të ketë pasur një lloj traume, por ajo që e ka shkaktuar këtë mund të jetë supozimi i kujtdo,” tha van Helden në një deklaratë.

Të gjitha varietetet e balenave me sqep, kanë sisteme të ndryshme të stomakut dhe studiuesit nuk e dinin se si lloji me dhëmbëza e përpunonte ushqimin e tij.

Ekipi shkencor zbuloi se ekzemplari kishte nëntë dhoma stomaku, që përmbanin mbetje të kallamarëve dhe krimbave parazitarë, thuhet në deklaratë.

Ndër gjetjet më interesante ishin dhëmbët e vegjël të mbetur në nofullën e sipërme.

“Këta dhëmbë të vegjël të futur në mishrat e dhëmbëve na tregojnë diçka për historinë e tyre evolucionare. Është mbresëlënëse ta shohësh këtë dhe është një gjë tjetër, për të cilën nuk e kishim idenë”, tha van Helden.

“Është një javë që nuk do ta harroj kurrë në jetën time, sigurisht që është një moment kryesor dhe është fillimi i tregimit rreth kësaj kafshe të bukur,” shtoi van Helden.

Diseksioni ishte gjithashtu i dukshëm sepse shkencëtarët dhe kuratorët punuan së bashku me njerëzit lokalë Maori, për të përfshirë njohuritë dhe zakonet indigjene në çdo hap të procesit.

Pas diseksionit, iwi ose fisi lokal do të mbajë nofullën dhe dhëmbët e balenës, përpara se skeleti i saj të shfaqet në një muze. Printimi 3D do të përdoret për të kopjuar ato pjesë të ruajtura nga iëi.

Për Maori, balenat janë një taonga – një thesar i çmuar – dhe krijesa është trajtuar me nderimin që i është dhënë një paraardhësi.

Zelanda e Re është një pikë e nxehtë e bllokuar nga balenat, me më shumë se 5000 episode të regjistruara që nga viti 1840, sipas Departamentit të Konservimit.

Kockat e para të balenës me dhëmbëza u gjetën në vitin 1872 në ishullin Pitt të Zelandës së Re. Një tjetër zbulim u bë në një ishull në det të hapur në vitet 1950, dhe eshtrat e një të treti u gjetën në ishullin Robinson Crusoe të Kilit në vitin 1986./ AP.