A keni zgjidhje, sepse shkencëtarët ende nuk mund të kuptojnë pse disa planetë kanë qindra hëna, ndërsa të tjerët nuk kanë asnjë!

Kur shikoni qiellin e natës gjatë natës, mund të shihni hënën që shkëlqen nga qindra mijëra kilometra larg. Por nëse shkoni në Venus, nuk do të jetë kështu pasi jo çdo planet ka një hënë.

Pse disa planetë kanë qindra hëna, ndërsa të tjerët nuk kanë asnjë?

Së pari, Hëna quhet një satelit natyror. Astronomët i quajnë satelitë objektet në hapësirë ​​që rrotullohen rreth trupave më të mëdhenj. Meqenëse Hëna nuk është krijuar nga njeriu, ajo është një satelit natyror.

Aktualisht ekzistojnë dy teori kryesore se pse disa planetë kanë hëna. Hënat janë ose të bllokuara gravitacionale brenda rrezes së sferës së kodrës ose janë formuar së bashku me Sistemin Diellor.

Objektet ushtrojnë një forcë tërheqëse gravitacionale mbi objektet e tjera afër. Sa më i madh të jetë objekti, aq më e madhe është forca tërheqëse. Kjo forcë gravitacionale është arsyeja që ne të gjithë qëndrojmë të vendosur në tokë në vend që të notojmë.

Shkencëtarët supozojnë se Hëna u formua në këtë mënyrë, sepse ata gjetën një lloj shkëmbi të quajtur bazalt në sipërfaqen e Hënës, i cili duket tamam si bazalti që gjendet në tokën e Tokës.

Foto: Nicole Granucci

Në mënyrë që një satelit të rrotullohet rreth një planeti, ai duhet të jetë mjaft afër që planeti të ketë forcë të mjaftueshme për ta mbajtur atë në orbitë. Distanca minimale për një planet për të mbajtur një satelit në orbitë quhet rrezja e sferës së kodrës.

Rrezja e sferës së kodrës bazohet në masën e objekteve më të mëdha dhe më të vogla. Hëna që rrotullohet rreth Tokës është një shembull i mirë se si funksionon rrezja e sferës së kodrës. Toka rrotullohet rreth Diellit, por Hëna është mjaft afër Tokës sa të kap tërheqjen gravitacionale të Tokës. Hëna rrotullohet rreth Tokës, dhe jo Diellit, sepse është brenda rrezes së sferës së kodrës.

Planetët më të vegjël si Mërkuri kanë një rreze të vogël të sferës së kodrës sepse nuk mund të ushtrojnë një tërheqje të madhe gravitacionale. Në vend të kësaj, çdo hënë e mundshme ndoshta do të tërhiqej nga Dielli.

Shumë shkencëtarë janë ende duke hetuar nëse këta planetë mund të kenë pasur hëna të vogla në të kaluarën. Gjatë formimit të Sistemit Diellor, ata mund të kenë pasur hëna që janë hedhur në përplasje me objekte të tjera hapësinore.

Marsi ka dy hëna, Phobos dhe Deimos. Shkencëtarët ende debatojnë nëse ata erdhën nga asteroidë që kaluan afër rrezes së sferës së kodrës së Marsit dhe u kapën nga planeti, apo nëse ata u formuan në të njëjtën kohë me Sistemin Diellor. Më shumë prova mbështesin teorinë e parë, pasi Marsi është afër rripit të asteroidëve.

Jupiteri, Saturni, Urani dhe Neptuni kanë rreze më të mëdha në sferën e kodrës, sepse janë shumë më të mëdhenj se Toka, Marsi, Mërkuri dhe Venusi dhe janë më larg nga Dielli. Forcat e tyre gravitacionale mund të tërheqin dhe mbajnë më shumë satelitë natyralë si hënat në orbitë. Për shembull, Jupiteri ka 95 hëna, ndërsa Saturni ka 146.

Një teori tjetër sugjeron se disa hëna janë formuar në të njëjtën kohë me Sistemin Diellor.