Shkencëtarët: Jetëgjatësia e njeriut ka ndaluar së rrituri. Të paktën në Evropë

NOCIONET e jetës së gjatë, madje edhe të pavdekësisë, kanë qenë gjithmonë pjesë e ndërgjegjes njerëzore dhe përsëriten në fe, letërsi, filma, muzikë, madje edhe mallra të konsumit. Edhe pse shkenca dhe mjekësia nuk kanë zotëruar diçka si ngrirja kriogjenike, zhvillimet që nga shekulli i 19-të kanë çuar që njerëzit të jetojnë më gjatë se në epokat e mëparshme.

Megjithatë, jetëgjatësia duket se ka ndaluar së rrituri, të paktën në Evropë, që nga viti 2011. “Ne nuk po jetojmë më”, sipas dhjetëra studiuesve nga Universiteti i Anglisë Lindore, Universiteti i Uashingtonit, Universiteti i Exeter, Instituti për Metrikën dhe Vlerësimin e Shëndetit (IHME) dhe Departamentin e Shëndetit dhe Kujdesit Social në Mbretërinë e Bashkuar.

“Ushqimi që hamë, pasiviteti fizik dhe obeziteti janë kryesisht fajtorë, siç është edhe pandemia Covid. Shkalla e përmirësimit ishte më e ulët në periudhën 2011-19 sesa në periudhën 1990-2011 në të gjitha vendet, përveç Norvegjisë,” thotë studimi i publikuar në revistën mjekësore The Lancet Public Health.

Rreziqet përfshijnë obezitetin, presionin e lartë të gjakut dhe kolesterolin e lartë.

“Përparimet në shëndetin publik dhe mjekësinë në shekullin e 20-të nënkuptuan se jetëgjatësia në Evropë u përmirësua vit pas viti. Por kjo nuk po ndodh më,” tha Nick Steel nga UEA. Në dekadat ndërmjet viteve 1990 dhe 2011, “jetëgjatësia u përmirësua ndjeshëm” për shkak të përmirësimeve në trajtimin e sëmundjeve kardiovaskulare dhe kancerit.

Pas këtij kulmi në vitin 2011, “risqet kryesore” si obeziteti, presioni i lartë i gjakut dhe kolesteroli i lartë u rritën, kryesisht për shkak të obezitetit dhe dietës së dobët. Gjetjet pasojnë publikimin e hulumtimit nga Instituti Max Planck dhe Universiteti i Edinburgut në shtator të vitit të kaluar, i cili sugjeroi se mijëvjeçarët e mutacioneve gjenetike po i bëjnë njerëzit më pak të përshtatshëm në krahasim me paraardhësit tanë.

Një mënyrë jetese relativisht e rehatshme dhe përparimet në kujdesin mjekësor duket se kanë efektin kundërintuitiv duke i bërë njerëzit sot më të prekshëm ndaj mutacioneve të tilla sesa në të kaluarën, besojnë shkencëtarët.