Eksperti shpjegon pse gripi është ndryshe këtë vit dhe numri i rasteve po rritet

Në shkurt, numri i rasteve të gripit arriti nivelin më të lartë në 15 vjet, duke tejkaluar infeksionet dhe shtrimet në spital me COVID-19 për herë të parë që nga fillimi i pandemisë. Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve e kanë klasifikuar këtë sezon të gripit si “të lartë” në ashpërsi në të gjithë Shtetet e Bashkuara.

Epidemiologia Annette Regan shpjegon pse ky sezon është i ndryshëm nga i kaluari dhe çfarë mund të bëjnë njerëzit për të reduktuar përhapjen e virusit.

Si janë rastet dhe shtrimet në spital këtë vit krahasuar me vitet e mëparshme?

Nga fundi i janarit deri në shkurt 2025, numri i shtrimeve në spital për shkak të gripit është më i larti që nga viti 2009.

Shumica e rasteve shkaktohen nga nëntipet e virusit të gripit A – H3N2 dhe H1N1. Hulumtimet tregojnë se stinët e dominuara nga H3N2 janë zakonisht më të rënda, por infeksionet H1N1 mund të jenë gjithashtu shumë serioze.

Sezoni i gripit këtë vit arriti kulmin “më vonë” se në tre sezonet e mëparshme, të cilat kulmuan në dhjetor.

Pse ka kaq shumë raste të gripit këtë vit?

Ka disa faktorë që kontribuojnë në një sezon të rëndë gripi, duke përfshirë shkallën e ulët të vaksinimit, mbrojtjen e dobët të imunitetit natyror, karakteristikat e virusit, efektivitetin e vaksinës dhe rritjen e kontaktit midis njerëzve për shkak të udhëtimit, punës dhe shkollës.

Shkalla e vaksinimit të gripit ka rënë ndjeshëm që nga pandemia Covid. Në sezonin 2023/2024, u administruan 9.2 milionë doza më pak se zakonisht përpara pandemisë.

Tek fëmijët, shkalla e vaksinimit ra nga 59 për qind në 2019/2020 në 46 për qind në 2024/2025. Mes të rriturve mbi 65 vjeç, një grup me rrezikun më të lartë të komplikimeve, shkalla e vaksinimit ra nga 52 në 43 për qind.

Shkalla e ulët e vaksinimit nënkupton që një pjesë e madhe e popullsisë është e pambrojtur. Hulumtimet tregojnë se vaksina redukton rrezikun e shtrimit në spital. Edhe nëse një person i vaksinuar infektohet, shanset për një ecuri të rëndë të sëmundjes janë më të ulëta.

Por mbulimi i ulët i vaksinimit nuk është e vetmja arsye e rritjes së numrit të rasteve. Në disa vite, mutacionet gjenetike në virus e bëjnë atë më ngjitës dhe serioz.

Efektiviteti i vaksinave ndryshon dhe varet nga sa përputhen ato me shtamet qarkulluese të virusit. Sezonin e kaluar vaksina ishte 42 për qind efektive, ndërsa këtë vit është ndërmjet 41 dhe 55 për qind tek të rriturit dhe 63 deri në 78 për qind tek fëmijët.

Si ta dallojmë gripin nga Covid-19 dhe ftohjen?

Shumë njerëz ngatërrojnë gripin me ftohjen e zakonshme, por gripi shkaktohet nga virusi i gripit dhe është më i rëndë. Simptomat e gripit, Covid-19 dhe viruseve të tjera të frymëmarrjes shpesh mbivendosen: kollë, lodhje, ethe, dhimbje muskujsh, hundë të mbytur, dhimbje të fytit dhe dhimbje koke. Humbja e shijes dhe nuhatjes është më e zakonshme në Covid-19.

Simptomat e gripit dhe Covid-19 shfaqen 1 deri në 4 ditë pas infektimit, por Covid-19 zakonisht zgjat më shumë. Mënyra e vetme e sigurt për të përcaktuar sëmundjen është testimi.

Si mund të mbrohemi nga gripi?

Sezoni i gripit është ende në vazhdim, ndaj nuk është vonë për t’u vaksinuar. Edhe në vitet kur efektiviteti i vaksinës është më i ulët, ajo ende ofron mbrojtje më të mirë se të mbeturit e pavaksinuar.

Larja e rregullt e duarve dhe dezinfektimi i sipërfaqeve mund të zvogëlojë rrezikun e infeksionit. Shmangia e kontaktit me persona të sëmurë, si dhe mbajtja e maskës në ambientet e kujdesit shëndetësor.

Një mënyrë jetese e shëndetshme, një dietë e ekuilibruar, gjumë të mjaftueshëm dhe aktivitet fizik forcojnë sistemin imunitar.

Ata me simptoma të gripit duhet të shmangin kontaktin, veçanërisht në ambiente të mbyllura. Mbulimi i gojës kur kolliteni dhe teshtitni ndihmon në reduktimin e përhapjes së virusit.