A ndihmojnë vërtet banjat e ftohta? Ja çfarë thotë shkenca
A ndihmojnë vërtet banjat e ftohta? Ja çfarë thotë shkenca
Banjat e ftohta janë bërë mjaft të njohura vitet e fundit. Të apasionuarit pas fitnesit dhe adhuruesit e aktivitetit fizik në mbarë botën po e përqafojnë këtë trend, i cili më parë rezervohej vetëm për sportistët elitarë.
Banjat e ftohta janë pikërisht ajo që sugjeron emri – zhytja e trupit në ujë të ftohtë. Temperatura e ujit në banjat e ftohta zakonisht varion nga 10 në 15 gradë, megjithëse shumë zgjedhin ujë shumë më të ftohtë.
Rrjetet sociale janë të mbushura me video të njerëzve që zhyten në ujë shumë të ftohtë, duke pretenduar se një banjë e tillë ndihmon në shumë raste: nga rikuperimi pas një stërvitje deri në përmirësimin e shëndetit mendor.
Por a e justifikojnë vërtet popullaritetin banjat e ftohta? Ja çfarë thonë kërkimet shkencore.
Banjat e ftohta për rikuperim pas stërvitjes
Një nga arsyet kryesore për përdorimin e banjove të ftohta është zvogëlimi i dhimbjes së muskujve dhe përmirësimi i rikuperimit pas stërvitjes. Atletët, duke përfshirë vrapuesit, peshëngritësit dhe lojtarët e futbollit, shpesh i përdorin ato.
Ka shumë dëshmi se banjat e ftohta mund të përmirësojnë rikuperimin pas stërvitjes.
Hulumtimet tregojnë se zhytja në ujë të ftohtë menjëherë pas stërvitjes intensive mund të zvogëlojë dhimbjen e muskujve. Këto banja gjithashtu ndihmojnë në rikthimin e forcës, fuqisë dhe fleksibilitetit të muskujve. Banjat e ftohta reduktojnë inflamacionin, ënjtjen dhe dëmtimin e muskujve.
Prandaj, nëse jeni dikush që kryen rregullisht stërvitje intensive, banjat e ftohta mund të jenë një opsion i mirë. Megjithatë, ato nuk duhet të përdoren vazhdimisht, edhe nëse jeni sportist.
Ne e dimë se një nga mënyrat që ndihmojnë banjat e ftohta është duke reduktuar inflamacionin në indin muskulor që ndodh pas stërvitjes. Ndërsa kjo ndihmon në rikuperimin, inflamacioni gjithashtu vepron si një sinjal që trupi të përshtatet dhe të bëhet më i fortë.
Për shkak të kësaj, përdorimi i tepërt i banjove të ftohta (d.m.th. pas çdo stërvitje) mund të zvogëlojë fitimet në forcë, qëndrueshmëri, fuqi dhe rritjen e muskujve.
Banjat e ftohta dhe shëndeti i përgjithshëm
Kohët e fundit, banjat e ftohta kanë fituar popullaritet në komunitetin më të gjerë të fitnesit dhe mirëqenies. Përkrahësit pohojnë se banjat e ftohta mund të përmirësojnë shëndetin mendor, funksionin imunitar dhe mirëqenien e përgjithshme.
Por kërkimet në këtë fushë janë të dobëta. Studiuesit analizuan 11 studime dhe të gjitha treguan se zhytja e rregullt në ujë të ftohtë mund të çojë në reduktime të vogla të stresit, përmirësime të vogla në cilësinë e gjumit dhe mund të zvogëlojë shpeshtësinë e sëmundjeve (si ftohja ose gripi).
Megjithatë, shumë nga këto gjetje vijnë nga studime të vetme, kështu që ato duhet të interpretohen me kujdes derisa të kryhen më shumë kërkime.
A ka ndonjë rrezik?
Megjithëse nuk ka studime që shqyrtojnë rreziqet e banjove të ftohta në nivel popullsie, ekzistojnë disa rreziqe të mundshme. Në raste të rralla, zhytja në ujë të ftohtë mund të çojë në goditje të ftohtë. Kjo gjendje shkaktohet nga një rënie e papritur e temperaturës së lëkurës dhe mund të çojë në hiperventilim, presion të lartë të gjakut dhe, ndonjëherë, aritmi kardiake (rrahje të parregullta të zemrës), të cilat mund të jenë fatale nëse nuk trajtohen me kohë.
Ekzistojnë gjithashtu dëshmi se qëndrimi në një banjë të ftohtë për një kohë të gjatë (më shumë se 30 minuta) mund të rrisë rrezikun e hipotermisë, një gjendje ku temperatura e trupit tuaj bie në një nivel të ulët të rrezikshëm.
Këshilla nëse po mendoni të provoni një banjë të ftohtë
Nëse po mendoni të provoni një banjë të ftohtë, këtu janë disa gjëra që duhet të keni parasysh:
Uji nuk duhet të jetë shumë i ftohtë – Shumica e hulumtimeve tregojnë se një temperaturë prej 10 deri në 15 gradë është e mjaftueshme për të optimizuar efektivitetin e tyre.
Mos qëndroni shumë gjatë – Kohëzgjatja ndryshon sipas studimeve, nga 3 në 30 minuta. Më shpesh, koha varion nga 10 deri në 20 minuta, që është më se e mjaftueshme për të arritur çdo efekt shëndetësor dhe pas stërvitjes. Nëse jeni i ri në banjat e ftohta, filloni me rreth 10 minuta gjithsej, të ndara në rritje prej 3-5 minutash.
Hyni ngadalë – Reagimi juaj është më i fortë në 30 sekondat e para të zhytjes në ujë të ftohtë dhe më pas bie. Për të zvogëluar rrezikun e shokut, prisni që ky reagim të ulet përpara se të zhytni pjesën e sipërme të gjoksit dhe fytyrën në ujë (ose më mirë akoma, mbani fytyrën mbi ujë).
Monitoroni se si ndiheni – Kushtojini vëmendje se si ndiheni ndërsa jeni në banjë të ftohtë. Edhe pse lëkundjet janë normale, marramendja ose mpirja mund të jetë një shenjë që ju duhet të dilni jashtë.
