Kush do të na shpëtojë nga asteroidet nëse NASA-s i mbaron buxheti?

Shkurtimet e planifikuara të buxhetit do të prekin projektet e lidhura ngushtë me zbulimin e objekteve të rrezikshme pranë Tokës, përfshirë NEO Survivor, një teleskop hapësinor i projektuar ekskluzivisht për të gjetur asteroidë që paraqesin një kërcënim potencial.

Dhoma e Përfaqësuesve të SHBA-së mbajti një seancë dëgjimore me shkencëtarët më 15 maj mbi një çështje që po tërheq gjithnjë e më shumë vëmendjen e publikut: çfarë do të bëjë NASA nëse zbulon një asteroid të rrezikshëm që mund të godasë Tokën? Arsyeja e diskutimit ishte asteroidi “2024 YR4”, i cili shkaktoi alarm përpara se shkencëtarët të mund të specifikonin trajektoren e tij dhe të përjashtonin mundësinë e një përplasjeje.

Fokusi i seancës dëgjimore ishte “NEO Survivor” i NASA-s, një mision hapësinor i së ardhmes i dedikuar zbulimit të hershëm të asteroideve potencialisht të rrezikshme. Por gjithçka u eklipsua nga shqetësimet në lidhje me propozimin e buxhetit të administratës së Presidentit Donald Trump, i cili kërkon një shkurtim prej 24 përqind të buxhetit të NASA-s, dhe programet shkencore, përfshirë mbrojtjen planetare, mund të humbasin gati gjysmën e financimit të tyre.

Valerie Fouche, një demokrate nga Karolina e Veriut, tha se një shkurtim i tillë do të nënkuptonte “reduktimin më të madh vjetor të buxhetit të NASA-s në historinë amerikane”, duke paralajmëruar se kjo kërcënon sigurinë kombëtare, konkurrencën teknologjike dhe lidershipin amerikan në hapësirë.

Çfarë është “NEO Survivor”?

Është teleskopi i parë hapësinor i projektuar ekskluzivisht për gjetjen e asteroideve që kërcënojnë Tokën. Ndryshe nga metodat e mëparshme që mbështeten në reflektimin nga rrezet e diellit, ky sistem do të përdorë rrezatim infra të kuq, i cili lejon zbulimin e objekteve të errëta dhe të pa ndriçuara, ato që janë të vështira për t’u parë nga Toka. Misioni është planifikuar të nisë deri në vitin 2028, por gjithçka varet nga sigurimi i fondeve. Shkencëtarët theksojnë se teleskopi mund të identifikojë deri në 35-40 përqind të objekteve pranë Tokës që teknologjia aktuale nuk i kap.

Çfarë do të ndodhte nëse NASA do të humbiste fondet?

Pa këto institucione, aftësia për t’u përgjigjur shpejt dhe për të bashkëpunuar me agjenci të tilla si FEMA (Agjencia Federale e Menaxhimit të Emergjencave të SHBA-së) do të dëmtohej rëndë. Në fund të fundit, pakësimi i burimeve mund të nënkuptojë që SHBA-të humbasin pozicionin e tyre kryesor në mbrojtjen globale nga asteroidet.

Përfaqësuesi Fushi i pyeti shkencëtarët nëse inteligjenca artificiale mund të përmirësonte gjurmimin e asteroideve. Përgjigja ishte “po” – inteligjenca artificiale mund të përshpejtojë përpunimin e të dhënave dhe të rrisë saktësinë e zbulimit. Por kjo kërkon investime shtesë.