A është blerja masive e arit një shenjë e luftës së ardhshme?

Vitet e fundit, bota ka dëshmuar një rritje të paprecedentë të blerjeve të arit, që të kujton nxitimin e arit të shekullit të 19-të në Amerikë. Ky trend, i cili filloi rreth një dekadë më parë, tani po përshpejtohet për shkak të një sërë faktorësh, duke përfshirë tensionet gjeopolitike, pasigurinë ekonomike dhe rënien e normave të interesit në mbarë botën.

Çmimi i arit arriti një nivel historik prej rreth 2,900 dollarë për ons në shkurt 2025, duke përfaqësuar një rritje prej gati 30% krahasuar me një vit më parë. Analistët në Goldman Sachs parashikojnë se çmimi mund të kalojë 3,000 dollarë deri në fund të vitit 2025.

Bankat qendrore janë shtytësit kryesorë të kësaj kërkese. Në vitin 2024 blenë mbi 1000 tonë ar për të tretin vit radhazi. Ndër blerësit më të mëdhenj janë Kina, e cila shtoi 44,17 tonë në vitin 2024, Polonia me një rritje prej 89,54 tonë, Turqia me 74,79 tonë dhe India me 72,6 tonë.

Ka disa faktorë kyç që kontribuojnë në këtë prirje. Pasiguria gjeopolitike, veçanërisht konfliktet në Ukrainë dhe Lindjen e Mesme, po rrit tërheqjen e arit si një strehë e sigurt. Paqëndrueshmëria ekonomike, inflacioni i lartë dhe monedhat e paqëndrueshme po i shtyjnë vendet të kërkojnë alternativa të qëndrueshme. Shumë vende po kërkojnë të reduktojnë varësinë e tyre nga dollari amerikan për shkak të rritjes së borxhit amerikan dhe rreziqeve të mundshme fiskale.

Një bankier anonim evropian, i cituar në një raport të Politico, tha: “Është një shenjë e luftërave që do të vijnë.” Megjithatë, kjo deklaratë duhet marrë me kujdes, pasi nuk konfirmohet nga burime të tjera dhe mund të përfaqësojë një pikëpamje ekstreme.

Ka më shumë gjasa që ky trend të jetë një reflektim i pasigurisë ekonomike në rritje dhe dëshirës për stabilitet financiar. Mohamed El Erian, një ekonomist i shquar, e përshkruan këtë si një përpjekje për të “diversifikuar ngadalë rezervat ndërkombëtare” larg aktiveve të shprehura në dollarë.

JP Morgan parashikon se ky trend do të vazhdojë, me pritjen që çmimi i arit të arrijë në 2,950 dollarë për ons deri në fund të 2025-ës. Kjo tregon një rol të vazhdueshëm për arin si një komponent kyç në strategjitë financiare globale.

Ndërsa blerja e arit mund të konsiderohet një masë paraprake në kohë të pasigurta, është e rëndësishme të theksohet se është vetëm një aspekt i lëvizjeve më të gjera ekonomike dhe gjeopolitike. Mbetet për t’u parë nëse ky trend është vërtet një pararojë e konflikteve më të mëdha apo thjesht një reflektim i ndryshimit të dinamikës ekonomike globale.