Çfarë do të ndodhë nëse Musk çaktivizon Starlink në Ukrainë?

Në mars 2022, zëvendëskryeministri i atëhershëm i qeverisë ukrainase, Mykhailo Fedorov, i kërkoi Elon Musk përmes Twitter (tani X) të aktivizonte satelitët e tij Starlink për Ukrainën. Musk u përgjigj spontanisht përmes Twitter: “Starlink është drejtpërdrejt, sistemet shtesë të marrjes janë në rrugë e sipër”.

Që atëherë, shërbimi i internetit satelitor i ofruar nga SpaceX i Musk ka qenë një shtyllë në përpjekjet mbrojtëse të Ukrainës. Starlink përdoret kryesisht për dronët, por edhe për aplikacione në internet dhe për identifikimin dhe lokalizimin e objektivave. Megjithatë, besimi i Ukrainës te Musk u trondit seriozisht në shtator të vitit 2022, kur, gjatë një sulmi me dron ukrainas kundër flotës ruse të Detit të Zi në Krime, kontakti i radios me të gjithë dronët u humb papritur dhe kundërsulmi dështoi. Një vit më vonë, u zbulua se Elon Musk personalisht urdhëroi inxhinierët e Starlink të mbyllnin sistemin.

Ofrimi i shërbimeve Starlink në Ukrainë po bëhet përmes një rrjeti social privat pa debat publik apo mbikëqyrje parlamentare. Musk ka autoritet të gjerë dhe vendimi i tij privat mund të ndikojë në zhvillimin e ardhshëm të projektit. Ekziston frika se sistemi i komunikimit satelitor me rëndësi strategjike mund të bjerë në duar të gabuara nëse do t’u shitej vendeve të huaja ose konkurrentëve.

Operatori francez satelitor Eutelsat është në bisedime të avancuara me Bashkimin Evropian për të rritur disponueshmërinë e internetit satelitore në Ukrainë, i cili potencialisht do të zëvendësonte Starlink të Musk. Kjo nismë u lançua për shkak të reduktimit të fondeve amerikane për Starlink dhe presionit politik nga administrata e Donald Trump, e cila ka ngritur shqetësime midis komandantëve ushtarakë ukrainas për të ardhmen e shërbimeve kyçe të komunikimit.

Eutelsat po konsideron vendosjen e rreth 40,000 terminaleve të komunikimit, që është afërsisht numri që Ukraina përdor aktualisht nëpërmjet Starlink. Eutelsat tashmë mbështet komunikimet qeveritare dhe institucionale në Ukrainë dhe sheh mundësi për zgjerim, veçanërisht me mbështetjen e Francës dhe Britanisë së Madhe. Komisioni Evropian dhe krerët e Francës dhe Mbretërisë së Bashkuar kanë theksuar rëndësinë e forcimit të aftësive mbrojtëse të Evropës, duke përfshirë zhvillimin e sistemeve satelitore si IRIS² dhe GOVSATCOM, të cilat në afat të gjatë mund të jenë një alternativë ndaj shërbimeve ekzistuese.