Ekspertët paralajmërojnë: Pushimet verore në Mesdhe mund të bëhen të rrezikshme për shëndetin
Deti Mesdhe mund të lidhet me pushime luksoze në plazh, ushqime të shijshme me ushqim deti dhe plazhe të pafundme me rërë, por ky ujë bëhet gjithnjë e më toksik, paralajmërojnë ekspertët.
Siç raporton CNN, më shumë se 87% e Detit Mesdhe është i kontaminuar me mikroplastikë dhe ndotës të tjerë, duke përfshirë metale toksike dhe kimikate industriale, sipas një raporti të Fondit Botëror për Natyrën (WWF) të korrikut 2024.
Në nivel global, ndotja e ujit lidhet me 1.4 milionë vdekje të parakohshme, duke shkaktuar probleme për 150 milionë njerëz që jetojnë përgjatë bregdetit të Mesdheut dhe 270 milionë turistë që tërhiqen nga këto ujëra çdo vit.
Ekspertët mjekësorë të konsultuar për raportin e WWF thonë se njerëzit mund të gëlltisin mikroplastikë nga mjedisi ujor përmes konsumimit të organizmave detarë dhe përmes ujit (si nga rubineti ashtu edhe në shishe). Ata theksuan se pjesa më e madhe e tij gëlltitet duke konsumuar tre llojet kryesore të peshqve komercialë (levreku dhe dy lloje skumbri).
Në qytetin bregdetar të Ostias pranë Romës, Pierluigi Capozzi skanon detin nga restoranti i tij Mediterraneo: “Ndoshta 50 vjet më parë njerëzit nuk e dinin atë që ne dimë tani për ndotjen dhe plastikën, por shoh të rinj pa asnjë problem që hedhin shishe plastike në në det, hedhin mbeturina në tokë, cigare.”
Dhjetë vjet më parë, çdo mëngjes rëra para restorantit të tij në plazh mbulohej me kimikate nga anijet e ngarkesave që kalonin nëpër korsi transporti të dukshme nga bregu: “Falë rregullimit më të mirë, ajo ndotje kimike është zhdukur tani,” tha Capozzi për CNN.
Mesdheu është një nga rezervuarët më të mëdhenj në botë të biodiversitetit detar dhe bregdetar, sipas Aleancës Med Sea, e cila punon për të mbrojtur industrinë e peshkimit nëpërmjet praktikave më të mira. Ata thonë se ndotja e madhe ndikon negativisht në florën dhe faunën e pasur detare. Pavarësisht se mbulon vetëm 0.7% të sipërfaqes së oqeanit botëror, deti ka 7.5% të faunës detare të botës dhe 18% të florës detare botërore.
Peshkimi është një industri prej 4.6 miliardë eurosh në Mesdhe dhe ndotja e ujit ka ndikuar shumë në jetesën e 180,000 njerëzve që mbështeten në peshkimin për jetesën, thotë WWF.
Programi i OKB-së për Mjedisin thotë se kapjet detare në Mesdhe janë ulur me 34% gjatë 50 viteve të fundit për shkak të mbipeshkimit dhe plastikës në ujë.
Një studim i vitit 2023 nga Instituti i Konservimit Detar Archipelago në Greqi ekzaminoi 25 kafshë detare, duke përfshirë 8 delfinë, 2 foka lesh dhe 15 breshka deti, dhe gjeti ndotës mikroplastikë në të gjitha.
Raffaele Marfella, profesor i shkencës së avancuar në Universitetin e Vanvitelli në Napoli, thotë se ndotja plastike është një problem urgjent global që shkon përtej dëmtimit mjedisor.
Duke cituar një artikull të fundit në New England Journal of Medicine, ai tregon lidhjen midis mikroplastikës dhe nanoplastikës të njohur si MNP dhe disa sëmundjeve kardiovaskulare: “Njohuritë aktuale sugjerojnë se MNP-të mund të hyjnë në qarkullimin e gjakut përmes gëlltitjes ose thithjes, duke shkaktuar inflamacion dhe stres oksidativ. Me kalimin e kohës, ekspozimi kronik ndaj MNP mund të përshpejtojë përparimin e aterosklerozës dhe të rrisë gjasat e ngjarjeve kardiovaskulare.
Ndotja plastike konsiderohet si një ndotës “i vazhdueshëm”, që do të thotë se sapo të bëhet invazive, qëndron aty ku është.
Nëse njerëzit nuk bëjnë pjesën e tyre për të parandaluar plagën e ndotjes së ujit, një pushim i ëndërruar mesdhetar së shpejti mund të kthehet në një makth.
