Evropa përballet jashtëzakonisht me thatësirën e hershme të pranverës – Gjermania e goditur më rëndë

Sipas të dhënave të Observatorit Evropian të Thatësirës nga mesi i marsit, pjesë të Polonisë, Ukrainës, Greqisë, Ballkanit, Suedisë, Irlandës, Gjermanisë dhe vendeve të tjera janë tashmë në zonën portokalli të “paralajmërimit”, ndërsa bregdeti juglindor i Spanjës është nën alarmin e kuq.

Marsi më i ngrohtë që nga fillimi i matjeve

Hetuesi kryesor i Observatorit, Andrea Toretti, tha se thatësira aktuale ishte nxitur nga një kombinim i mungesës së reshjeve dhe motit jashtëzakonisht të ngrohtë – Evropa regjistroi marsin e saj më të ngrohtë në histori.

“Situata është shqetësuese, veçanërisht në Evropën Qendrore dhe Lindore, ku kushtet e thata vazhdojnë prej 60 deri në 80 ditë. Ne po e monitorojmë nga afër situatën pasi po zhvillohet shumë shpejt”, thotë Toretti.

Sipas tij, kushtet aktuale të kujtojnë ato që i paraprinë thatësirës katastrofike në vitin 2018. Sa e fortë do të jetë thatësira këtë vit do të varet nga kushtet atmosferike gjatë javëve të ardhshme – dhe parashikimet nuk janë inkurajuese.

“Nëse nuk bie shi, mund të përballemi me pasoja të rënda për bujqësinë. Parashikimet klimatike për tre muajt e ardhshëm në zonat tashmë të prekura nuk janë premtuese,” paralajmëron Toretti.

Shtresa e sipërme e tokës tashmë është tharë.

Situata po përkeqësohet veçanërisht me shpejtësi në Gjermani. Sipas të dhënave nga qendra gjermane Helmholtz, më shumë se gjysma e territorit të vendit është shënuar me të kuqe të errët, duke treguar “jashtëzakonisht” shtresën e sipërme të thatë. Edhe pse shtresat më të thella janë në gjendje disi më të mirë, është shtresa e sipërme ajo që është vendimtare për bimët dhe plantacionet e reja që tani po kultivohen.

Përveç kësaj, niveli i ujit të lumit Rhine – një arterie kryesore transporti për Evropën Perëndimore – është në një nivel tipik për periudhën e verës. Anijet tani mund të transportojnë më pak se gjysmën e ngarkesës së zakonshme, gjë që rrit kostot e logjistikës dhe ngadalëson zinxhirët e furnizimit.

Belgjika sheh reshje rekord të ulëta

Belgjika, e cila vitin e kaluar kishte vitin e saj më të lagësht në histori, tani po përballet me një rënie dramatike të reshjeve. Sipas Institutit Mbretëror Meteorologjik, nga 1 marsi deri në fillim të kësaj jave, në Bruksel kanë rënë vetëm 7.8 milimetra shi dhe në 33 prej atyre ditëve – nuk ka pasur fare shi. Mesatarja për këtë periudhë është rreth 50 milimetra.

Për momentin, Belgjika nuk është në rrezik të lartë të thatësirës për shkak të rezervave të mira të ujërave nëntokësore.

Polonia dhe Ukraina – rezervat e grurit në rrezik

Situata është shumë më e keqe në vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore, ku dimri i thatë nuk lejoi që toka të rikuperohej nga thatësira e vitit të kaluar. Më të prekurit janë Polonia dhe Ukraina – eksportuesit kryesorë të grurit në shkallë globale.

“Një sezon i dobët i drithërave për shkak të thatësirës intensive mund të ndikojë seriozisht në tregun global të drithërave,” thotë studiuesi bujqësor Klaas Nendel, i cili paralajmëron se ky mund të jetë një “vit i thatë” për rajonin e quajtur “shporta e bukës së Evropës”.

Megjithëse qytetarët evropianë nuk kanë gjasa të mbeten pa bukë, rritja e çmimeve të grurit mund të destabilizojë sigurinë globale të ushqimit, veçanërisht përballë ndihmave humanitare të reduktuara nga Shtetet e Bashkuara.

Zjarret dhe përmbytjet – dy ekstremet

Kushtet e thata gjithashtu lejojnë që zjarret në pyje të përhapen më lehtë. Tashmë ka paralajmërime serioze në Lihtenshtajn dhe Austri, dhe në Ukrainë situata është edhe më kritike për shkak të sulmeve me raketa që po shkaktojnë zjarre në fusha dhe pyje të thara.

Ndërsa pjesa më e madhe e Evropës po lufton me thatësirën, situata në Ishujt Kanarie është e kundërta – ishulli Lanzarote shpalli gjendjen e jashtëzakonshme gjatë fundjavës për shkak të shirave të dendur dhe përmbytjeve.

Komisioni Evropian nën presion

Presioni mbi Komisionin Evropian po rritet për të propozuar masa konkrete si pjesë e Strategjisë së shumëpritur të Rezistencës ndaj Ujit, e cila do të publikohet në qershor. Dokumenti duhet t’i përgjigjet sfidës së dyfishtë me të cilën përballet Evropa – shumë ose shumë pak ujë – të shkaktuar nga ndryshimet klimatike.