Evropa synon të bëhet një fuqi kuantike deri në fund të dekadës

Komisioni Evropian ka publikuar një strategji gjithëpërfshirëse me qëllimin ambicioz për ta bërë Evropën një lider global në teknologjitë kuantike deri në vitin 2030. Strategjia synon të ndërtojë një ekosistem kuantik evropian elastik dhe sovran që do të mundësojë transformimin e arritjeve shkencore të përparuara në aplikime komerciale, do të mbështesë rritjen e startup-eve inovative dhe do të ruajë pozicionin kryesor të Evropës në shkencë.

Fokus në mbrojtje dhe siguri.

Teknologjitë kuantike kanë potencialin të ndryshojnë rrënjësisht mënyrën se si i përballojmë sfidat komplekse, nga zhvillimi i barnave të reja deri te mbrojtja e infrastrukturës kritike. Zhvillimi i tyre pritet të hapë mundësi të reja për konkurrueshmërinë industriale dhe sovranitetin teknologjik të BE-së, me një fokus të veçantë në potencialin e përdorimit të dyfishtë të mbrojtjes dhe sigurisë. Sipas vlerësimeve, ky sektor mund të krijojë mijëra vende pune për profesionistë të kualifikuar në BE deri në vitin 2040, ndërsa vlera e tij globale mund të kalojë 155 miliardë euro.

Pesë fusha

Strategjia përqendrohet në pesë fusha kryesore dhe përfshin një sërë masash konkrete. Do të lançohet një iniciativë “Kërkimi dhe Inovacioni Kuantik në Evropë”, përmes së cilës Bashkimi dhe Shtetet Anëtare do të financojnë së bashku kërkimin themelor dhe zhvillimin e aplikacioneve në sektorin publik dhe industrial. Për më tepër, është planifikuar një strukturë për projektimin e çipave kuantikë dhe gjashtë linja pilot për prodhimin e tyre, me financim publik deri në 50 milionë euro, për të kapërcyer hendekun nga prototipet shkencore në prodhimin industrial.

Strategjia parashikon gjithashtu nisjen e një projekti pilot për një internet kuantik evropian, zgjerimin e një rrjeti të grupeve të kompetencave kuantike në të gjithë Unionin dhe krijimin e një Akademie Evropiane për Aftësi Kuantike në vitin 2026. Një plan për zbatimin e teknologjisë kuantike në hapësirë ​​do të zhvillohet në bashkëpunim me Agjencinë Evropiane të Hapësirës. Një nga objektivat është rritja e ndjeshme e pjesës së financimit privat për kompanitë kuantike evropiane, e cila aktualisht është në një përqindje modeste prej 5%, me qëllim inkurajimin e zgjerimit të tyre.

Zbatimi dhe hapat e mëtejshëm

Për të zbatuar objektivat e strategjisë, Komisioni do të punojë ngushtë me Shtetet Anëtare dhe të gjithë komunitetin kuantik evropian, i cili bashkon akademinë, industrinë dhe inovatorët. Do të krijohet një Bord Këshillimor, i përbërë nga shkencëtarë dhe ekspertë kryesorë evropianë, përfshirë fitues të Çmimit Nobel, për të ofruar udhëzime të pavarura strategjike.

Si hap i radhës, pas kësaj strategjie, pritet një propozim për një Ligj për Teknologjinë Kuantike në vitin 2026 – një kornizë ligjore për të forcuar më tej ekosistemin kuantik dhe për të nxitur industrializimin, përmes investimeve të përbashkëta nga shtetet anëtare, bizneset dhe studiuesit në kapacitete prodhimi evropiane, kombëtare dhe rajonale në shkallë të gjerë, njoftoi Komisioni Evropian.