Gjuha e lashtë e padeshifrueshme e humbur zbulohet në një pllakëz në Gjeorgji
Gjuha e lashtë e padeshifrueshme e humbur zbulohet në një pllakëz në Gjeorgji
Një pllakëz që përmban një shkrim të lashtë të panjohur më parë është zbuluar në rajonin e Kaukazit, sipas një studimi të publikuar.
Tableta me përmasa sa një libër — e bërë nga bazalti, një lloj guri vullkanik — përmban 60 simbole, 39 prej të cilave janë të ndryshme nga njëra-tjetra, duke përfaqësuar një shkrim të humbur, sipas artikullit të botuar në Journal of Ancient History and Archaeology.
Ky artefakt misterioz u zbulua pranë Liqenit Bashplemi në Gjeorgji, një vend transkontinental që shtrihet mes kufirit të Europës Lindore dhe Azisë Perëndimore. Ndërsa simbolet ende nuk janë zbërthyer, ato shfaqin disa ngjashmëri me mbi 20 shkrime të tjera të lashta nga Lindja e Afërt dhe rajoni i Mesdheut.
Mosha e pllakëzës ende nuk është përcaktuar, por mund të datojë që nga Epoka e Vonë e Bronzit ose Epoka e Hershme e Hekurit, bazuar në format e simboleve dhe kontekstin arkeologjik, sugjerojnë autorët e studimit.
Disa banorë vendas gjetën pllakëzën e gdhendur në bashkinë Dmanisi të Gjeorgjisë në fund të vjeshtës së vitit 2021. Në atë kohë, niveli i ujit të liqenit ishte në pikën më të ulët. Liqeni, i rrethuar nga kodra, ndodhet në një lartësi prej rreth 1600 metrash mbi nivelin e detit.
Një ekip kërkimor gjeorgjian analizoi më pas artefaktin, duke përcaktuar se format grafike të gdhendura në të ishin mostra të një shkrimi të panjohur. Drejtimi i mbishkrimit është horizontal, nga e djathta në të majtë ose anasjelltas.
Analiza minerale zbuloi se bazalti është me origjinë vendase. Mbishkrimet duket se janë bërë me ndihmën e shpimeve, ndoshta dy lloje të ndryshme, dhe një materiali gërryes, sipas studiuesve.
Krahasimi i simboleve me ato të shkrimeve të tjera të lashta nga rajoni më i gjerë identifikoi disa ngjashmëri me secilin prej tyre, por asnjë përputhje të plotë. Ngjashmëritë u identifikuan kryesisht gjatë krahasimit të karaktereve nga tableta me shkrimet kaukaziane.
“Ndërsa bazalti mbi të cilin bazohet dihet të jetë me origjinë vendase, kuptimi i tij mbetet i panjohur dhe është ende një rrugë e gjatë për ta zbërthyer,” thuhet në studim.
Autorët sugjerojnë se zbulimi ngre pyetje rreth origjinës së shkrimit gjeorgjian, proto-georgjian.
“Gërmimet arkeologjike të kryera në këtë vend të pasur arkeologjikisht do të ofrojnë përgjigje për të gjitha pyetjet e tjera. Zbërthimi i mbishkrimit… mund të bëhet një ngjarje jashtëzakonisht interesante dhe e rëndësishme, e cila mund të ndryshojë stereotipat rreth disa fenomeneve historike, si dhe aspekte kyçe të origjinës dhe zhvillimit të shkrimeve në Kaukaz.” / Archaeology Mag – Syri.net
