Gjykata e BE-së po vendos nëse Von der Leyen duhej t’i kishte dorëzuar gazetares mesazhet me kreun e Pfizer
Gjykata e BE-së po vendos nëse Von der Leyen duhej t'i kishte dorëzuar gazetares mesazhet me kreun e Pfizer
GJYKATA E DREJTËSISË E BE-së do të vendosë SOT nëse Komisioni Evropian kishte të drejtë që nuk ia bëri të ditur publikut mesazhet me tekst të shkëmbyera midis Presidentes së saj Ursula von der Leyen dhe Drejtorit Ekzekutiv të Pfizer, Albert Bourla, në prag të nënshkrimit të një kontrate për prokurimin e një vaksine kundër koronavirusit.
Padia u ngrit nga New York Times dhe korrespondentja e saj Matina Stevis-Gridneff, duke pretenduar një shkelje të rregullave të transparencës pasi Komisioni refuzoi të dorëzonte mesazhet me tekst sipas kërkesës. Në prill të vitit 2021, një gazetar zbuloi se von der Leyen dhe CEO i Pfizer shkëmbyen mesazhe me tekst përpara nënshkrimit të një kontrate për blerjen e vaksinës.
Vitin pasardhës, ajo kërkoi të gjitha mesazhet me tekst të shkëmbyera midis von der Leyen dhe Bourla midis 1 janarit 2021 dhe 11 majit 2022, sipas të drejtës ligjore për të aksesuar dokumentet publike të BE-së.
Kontratat e vaksinave janë nën hetime të shumta
Refuzimi i Komisionit e shtyu atë ta çonte çështjen në Gjykatën Evropiane të Drejtësisë, me mbështetjen e gazetës së saj. Siç raportoi New York Times, kontakti personal midis von der Leyen dhe CEO-s së Pfizer ishte çelësi për të arritur një marrëveshje shumëmiliardë euroshe për blerjen e vaksinës nga BE-ja në kulmin e pandemisë.
Në pranverën e vitit 2021, Komisioni, në emër të 27 shteteve anëtare të BE-së, përfundoi një kontratë me vlerë deri në 35 miliardë euro nëse zbatohet plotësisht për 1.8 miliardë doza të vaksinës. Kur e hodhi poshtë kërkesën e gazetarit, Komisioni pretendoi se nuk zotëronte dokumente të tilla.
Trajtimi i kontratave të vaksinës kundër koronavirusit nga Komisioni ka tërhequr kritika. Në vitin 2022, Avokati i Popullit Evropian, një organ i pavarur, dënoi ashpër përgjigjen e Komisionit ndaj kërkesave për qasje në tekste. Zyra e Prokurorit Publik Evropian po heton gjithashtu blerjen e vaksinave kundër koronavirusit në BE.
Ky nuk është rasti i vetëm.
Në një rast të veçantë, Gjykata e Përgjithshme e BE-së vendosi vitin e kaluar se Komisioni nuk kishte arritur t’i siguronte publikut akses të mjaftueshëm në kontratat e blerjes për vaksinat kundër koronavirusit. Seanca dëgjimore e 15 nëntorit 2023 çoi në një shkëmbim të gjallë mendimesh midis dy palëve në Luksemburg. Bondine Kloostra, një avokate për New York Times, akuzoi Komisionin për shkelje të parimeve të qeverisjes së mirë dhe komunikimit duke anashkaluar rëndësinë e këtyre mesazheve me tekst.
Nga ana tjetër, Paolo Stancanelli, avokati përgjegjës për mbrojtjen e Komisionit, argumentoi se mesazhet SMS të shkëmbyera nuk ishin në asnjë mënyrë pjesë e negociatave mbi kushtet e prokurimit të vaksinës. Ai pranoi ekzistencën e mesazheve, por gjithashtu pretendoi se negociatat e kontratës nuk u zhvilluan nëpërmjet SMS-ve.
Për më tepër, shërbimet e Komisionit, të cilave iu kërkua në vitin 2022 të gjenin këto mesazhe, kontaktuan zyrën e von der Leyen, nga e cila u tha se nuk mund t’i gjenin ato. Çështja shkaktoi polemika brenda institucioneve të Brukselit dhe në janar 2022, Komisioni tregoi nëpërmjet një zëdhënësi se po shqyrtonte përditësimin e politikës së tij mbi aksesin në dokumente, pa dhënë detaje të mëtejshme.
