Guri i altarit në Stonehenge u soll edhe nga Skocia
Stonehenge, vendi misterioz prehistorik në Wiltshire, Angli, vazhdon të hutojë arkeologët kur bëhet fjalë për procesin e ndërtimit të tij. Struktura kolosale është bërë nga gurë masivë të vendosur në një rreth.
Guri i Altarit, një pllakë masive prej guri ranor që peshon 6 tonë, zë qendër të vëmendjes në këtë monument antik. Më parë besohej se ky gur e kishte origjinën në Uells, por kërkimet e fundit tregojnë se me shumë mundësi ai ishte sjellë nga Skocia Verilindore, e cila është të paktën 700 km larg nga Stonehenge në Anglinë Jugperëndimore.
“Duke pasur parasysh origjinën e tij skoceze, gjetjet ngrenë pyetje interesante se si një gur kaq masiv mund të ishte transportuar në një distancë kaq të madhe rreth vitit 2600 para Krishtit, duke pasur parasysh kufizimet teknologjike të neolitit”, tha Anthony Clarke, autori kryesor i studimit.
Shkencëtarët analizuan përbërjen e kokrrave minerale të fragmenteve të gurit të Altarit, krahasuan moshën dhe përbërjen kimike të këtyre mineraleve me të dhënat gjeologjike. Është interesante se përbërja minerale e Altarstone përputhet me shkëmbinjtë e gjetur në Skocinë Verilindore, kështu që origjina nga Uellsia përjashtohet në mënyrë efektive.
“Analiza tregoi kokrra specifike minerale në Gurin e Altarit që janë midis 1000 dhe 2000 vjet të vjetra, ndërsa mineralet e tjera janë rreth 450 milionë vjet të vjetra. Kjo është një gjurmë e qartë e gishtit kimik që sugjeron se guri erdhi nga shkëmbinjtë në Skoci (pellgu Orkadian). të paktën 750 kilometra larg Stonehenge”, tha Clark.
Ndërtimi i vendit të famshëm neolitik filloi rreth 5000 vjet më parë dhe përfundoi në disa faza më shumë se 2000 vjet më parë.
Stonehenge është bërë nga dy lloje kryesore guri, gurët e mëdhenj sarsen që përdoren për harqet dhe guri më i vogël ‘blu’, i cili ndoshta është sjellë nga Uellsi.
Pavarësisht kërkimeve të gjera, qëllimi i saktë i Stonehenge është ende i debatuar. Teoritë ndryshojnë nga një vend fetar ose ceremonial në një observator astronomik.
Një studim i fundit ngre një pyetje të re në lidhje me Stonehenge, domethënë se si njerëzit parahistorikë e transportuan gurin 6 tonësh nëpër Ishujt Britanikë…
Ky zbulim vë në pikëpyetje kuptimin tonë për neolitin dhe aftësitë e njerëzve parahistorikë të kësaj periudhe.
Sipas hulumtimit, rezultatet tregojnë praninë e sistemeve të avancuara të transportit dhe organizimit shoqëror, i cili ekzistonte afërsisht 5000 vjet më parë, kur guri u transportua në Anglinë Jugore.
“Transporti i një ngarkese kaq të madhe nga Skocia në jug të Anglisë ishte shumë sfiduese. Kjo ndoshta tregon një rrugë detare përgjatë bregdetit britanik, si dhe rrjete tregtare në distanca të gjata dhe një nivel më të lartë të organizimit shoqëror nga sa besohej më parë për periudhën e neolitit”, thotë Chris Kirkland, bashkëautor i studimit.
Dëshmitë arkeologjike kanë treguar më parë se Evropa neolitike kishte një rrjet transporti detar të zhvilluar mirë dhe madje kishte zhvilluar disa lloje anijesh.
Edhe pse shkencëtarët kanë konfirmuar se Guri i Altarit është me origjinë skoceze, ata janë ende në kërkim të vendndodhjes së tij të saktë në veri-lindje të Skocisë.
