Hulumtimet zbulojnë: Femrat ende jetojnë më gjatë se burrat, por ky hendek mund të zhduket së shpejti

Të dhënat e Kombeve të Bashkuara, të organizuara në grupe, zbuluan një rritje të jetëgjatësisë në secilin grup deri në vitin 2010, me një reduktim të ndjeshëm të hendekut të vdekshmërisë midis burrave dhe grave.

Megjithëse gratë në mbarë botën jetojnë katër ose pesë vjet më shumë se burrat, arsyet për këtë hendek mbeten të paqarta dhe rrjedhin nga një përzierje e faktorëve biologjikë dhe socialë. Përjashtimet, si rënia e ndjeshme në Afrikën e Jugut, i janë atribuar sfidave specifike lokale si epidemia e HIV/AIDS, Ebola, malaria, lufta ose uria.

Shkencëtarët nga Universiteti i Alcalá, Universiteti i Barcelonës dhe Universiteti i Oksfordit parashikojnë një ngushtim të vazhdueshëm të hendekut gjinor deri në vitin 2030, duke prekur si vendet me të ardhura më të larta ashtu edhe ato me të ardhura më të ulëta. Megjithatë, vendet me të ardhura më të larta tregojnë kthime në rënie të jetëgjatësisë me kalimin e kohës.

Parashikimet tregojnë një rënie të shkallës së vdekjes së njerëzve të moshuar në Australazi, Evropë dhe Amerikën e Veriut deri në vitin 2030, me sëmundjet degjenerative që mbeten shkaku kryesor i vdekjeve. Japonia, Australia dhe disa vende të Evropës Perëndimore pritet të kryesojnë në treguesit e jetëgjatësisë, ndërsa SHBA mund të bjerë në një renditje më të ulët për shkak të rritjes së vdekjeve të lidhura me drogën.

Në mënyrë shqetësuese, vdekjet që lidhen me përdorimin e drogës, veçanërisht opioidet, janë në rritje në Shtetet e Bashkuara, duke kërcënuar përparimet e ardhshme në kujdesin shëndetësor. Vlerësimet tregojnë për një milion më shumë vdekje nga opioidet deri në vitin 2029.

Megjithëse parashikimet mbulojnë të gjithë dekadën, ndikimi i ngjarjeve të fundit, siç është pandemia e sëmundjes Covid-19, mund të shtrembërojë përkohësisht tendencat në jetëgjatësinë e përgjithshme. Megjithatë, hulumtimi i ri është në përputhje me tendencat epidemiologjike që tregojnë një rritje globale të jetëgjatësisë dhe një ngushtim të hendekut gjinor.

Shkencëtari kryesor David Atas dhe kolegët e tij parashikojnë një vazhdimësi të tendencave të jetëgjatësisë në shumicën e kombeve deri në vitin 2030. Vendet e Amerikës Latine janë të gatshme të arrijnë tregues të favorshëm të vdekshmërisë, veçanërisht në përmirësimin e jetëgjatësisë së meshkujve.

Kombet afrikane dhe të Lindjes së Mesme, duke kapërcyer sëmundjet, urinë dhe konfliktet, pritet gjithashtu të dëshmojnë përmirësime në jetëgjatësinë e meshkujve. Në të kundërt, Eritrea, Etiopia, Madagaskari, Ruanda, Sudani, Tanzania dhe Zambia mund të shohin rritje kryesisht në jetëgjatësinë e femrave për shkak të përmirësimeve në kushtet socio-ekonomike dhe politike.

Rezultate të zymta parashikohen për vende të tilla si Republika e Afrikës Qendrore, Bregu i Fildishtë, Lesoto dhe Zimbabve, të cilat janë prekur nga luftërat dhe trazirat e fundit.

Pavarësisht këtyre parashikimeve, zhvillimet e paparashikuara ekonomike, sociale ose politike mund të ndikojnë në rezultatet e ardhshme, veçanërisht pasi ndryshimet klimatike përbëjnë një kërcënim për jetët në mbarë botën.