Hulumtimi: A përcaktohen edhe besimet politike nga gjenetika?
Si formohen bindjet personale politike? A janë ato rezultat i fëmijërisë, besimeve ekzistuese ose rrethanave në të cilat jemi rritur? Është e gjitha një çështje socializimi apo natyra luan një rol përmes ADN-së? Ku është truri në gjithë këtë?
Në 50 vitet e fundit, shkencëtarët kanë hetuar seriozisht rrënjët e besimeve politike, të nxitura nga ngritja e sociobiologjisë. Studimi i bazës biologjike të besimeve politike është bërë i mundur me mjete moderne, si skanerët e trurit dhe sekuencuesit e gjeneve. Është një fushë në rritje, por kërkimi i biologjisë së sjelljes nuk është kurrë i lehtë.
Kjo konfirmohet nga një studim i publikuar javën e kaluar. Gjegjësisht, studiuesit në Greqi dhe Holandë ekzaminuan pothuajse 1000 holandezë me rezonancë magnetike, të cilët iu përgjigjën një pyetësori në lidhje me bindjet e tyre politike.
Studimi ndoqi rezultatet e një studimi të vogël të vitit 2011 të porositur nga aktori Colin Firth. Një studim i vitit 2011 zbuloi se ka dallime strukturore midis trurit të konservatorëve dhe liberalëve. Më konkretisht, konservatorët u zbuluan se mesatarisht kishin një amigdalë më të madhe, një pjesë të trurit që lidhet me perceptimin e kërcënimit, dhe liberalët mesatarisht kishin një korteks më të madh anterior cingulate, pjesa e trurit që lidhet me vendimmarrjen.
Por studimi i fundit, i cili përfshinte holandezët, nuk zbuloi se liberalët kishin një korteks më të madh të përparmë. Megjithatë, individët konservatorë u vu re se kishin një amigdalë pak më të madhe.
Vlen t’i kushtohet vëmendje dallimeve të vërejtura. Bashkautori i studimit Steven Scholte i Universitetit të Amsterdamit zbuloi se amigdala e konservatorëve ishte mesatarisht më e madhe se amigdala e liberalëve nga një farë susami. Ky ndryshim është tre herë më i vogël se ai i gjetur në sondazhin e vitit 2011. Studiuesit treguan se rezultatet e studimit duhet të trajtohen me shumë kujdes për të shmangur inkurajimin e keqkuptimeve dhe stereotipeve.
Pra, çfarë do të thotë kjo? A ndjehen më të kërcënuar ata që kanë një amigdalë më të madhe dhe për këtë arsye priren drejt konservatorizmit, apo konservatorët ndihen më të kërcënuar dhe për këtë arsye kanë një amigdalë pak më të madhe? Autori kryesor i studimit, Diamantis Petropoulos Petalas, theksoi se është e pamundur të dihet se cili është shkaku dhe cili është efekti.
Është e qartë se mjedisi shoqëror më së shumti formëson bindjet politike. Këto besime mund të shfaqen në fëmijëri, veçanërisht kur fëmijët kanë prindër ose kujdestarë të angazhuar politikisht. Ideologjia e një individi vazhdon të formësohet nga edukimi dhe maturimi. Siç shkruan Guardian, arsimi i lartë shoqërohet vazhdimisht me besime më liberale, veçanërisht në çështjet e emigracionit, të drejtave të njeriut dhe barazisë gjinore.
Ndoshta roli më intrigues është gjenetika. Studimet e dyfishta kanë treguar se ideologjia është 40% e trashëgueshme. Kjo nuk do të thotë se 40% e bindjeve politike formohen nga gjenetika dhe 60% nga faktorë të jashtëm.
“Kjo vërtet ju tregon shkallën në të cilën ndryshimet midis njerëzve formohen nga faktorët gjenetikë,” tha shkencëtari politik Aaron Weinschenk, një profesor në Universitetin e Wisconsin.
Gjegjësisht, studiuesit nuk mundën të gjenin një gjen “konservator” ose “liberal”. Në vend të kësaj, siç vuri në dukje Tobias Edwards nga Universiteti i Qyteteve Binjake të Minesotës, gjenet funksionojnë në mënyrë indirekte dhe sa është dikush i arsimuar, sa fiton dhe inteligjenca luan një rol.
“Ne nuk duhet të presim që të ketë një gjen specifik për liberalizmin ose konservatorizmin, por gjenetika indirekt ndikon në tipare të tjera,” shpjegoi Edwards.
Ai dhe kolegët e tij njoftuan më parë këtë vit se gjenetika mund të përdoret për të parashikuar prirjet politike, duke vënë në dukje se çështja e përkatësisë partiake është një çështje shumë më komplekse. Ai theksoi se në mesin e jashtëzakonisht inteligjentë ka edhe të djathtë edhe të majtë.
Një gabim tjetër do të ishte barazimi i inteligjencës me vlerat dhe të menduarit racional.
“Kur shikojmë prapa, mund të shohim se individët inteligjentë tërhiqeshin nga ide të ndryshme dhe shpesh kontradiktore. Intelektualët flirtuan me ideologji të rrezikshme dhe regjime tiranike dhe u mashtruan. “Shumë njerëz të zgjuar besonin në ide që ishin krejtësisht budallaqe,” kujton Edwards.