Hulumtimi: Macet i mësojnë fjalët më shpejt se foshnjat e njeriut

Hulumtimet e mëparshme kanë treguar se macet mund të ndjekin gjestet njerëzore, të kuptojnë se kush është në anën e tyre, kujt mund t’i besojnë dhe kush është përgjegjës për ushqimin e tyre. Ne gjithashtu e dimë se ata mund të njohin emrin e tyre.

Macet madje mund të mësojnë emrat e maceve dhe njerëzve të famshëm – gjetje që e shtynë shkencëtarin njohës dhe autorin kryesor të studimit të ri, Saho Takagi nga Universiteti Abazu në Japoni, të pyeste nëse macet janë “të destinuara” të mësojnë gjuhën njerëzore.

“Unë u befasova shumë, sepse kjo do të thotë që macet mund të përgjojnë bisedat njerëzore dhe të kuptojnë fjalë pa ndonjë trajnim të veçantë të bazuar në shpërblim,” tha Takagi për Science .

Por deri më tani, ishte e paqartë nëse macet “mësojnë” fjalë të tjera njerëzore në të njëjtën mënyrë si qentë.

Testimi i aftësisë së të mësuarit

Për të hetuar këtë, Takagi dhe kolegët e saj testuan aftësitë gjuhësore të maceve me një metodë eksperimentale që ishte përdorur më parë për të studiuar zhvillimin e gjuhës tek foshnjat e njeriut 14 muajsh. Hulumtimet kanë treguar se foshnjat fillojnë të lidhin fjalët me objektet pas vetëm 16 deri në 20 përsëritje.

Ekipi e aplikoi këtë test për 31 mace shtëpiake të rritura. Ata u vendosën përpara një laptopi që shfaqte dy skena të shkurtra të animuara, ndërsa në sfond dëgjohej zëri i pronarit të tyre duke shqiptuar një fjalë të sajuar.

Në animacionin e parë, një krijesë si njëbrirësh që rritet dhe tkurret, macet dëgjuan fjalën “keraru”. Në animacionin e dytë – një diell me një fytyrë të kuqe që zgjerohet dhe tkurret – u shqiptua fjala “parumo”.

“Në studimin e foshnjave njerëzore, atyre iu dhanë të paktën katër përpjekje 20 sekondash për të lidhur një fjalë me një foto,” shkruajnë autorët.

“Shumica e maceve u përshtatën me çiftet stimul-fjalë pas vetëm katër provash, që do të thotë se ata morën vetëm nëntë sekonda ekspozim gjatë dy provave për çdo çift figurë-fjalë.”

Kur macet humbën interesin, atyre iu dha një pushim para raundit tjetër. Në këtë fazë, imazhet dhe audio u luajtën katër herë të tjera, por me një modifikim të vogël – gjysma e imazheve u shoqëruan me regjistrim audio “të gabuar”.

Megjithëse periudha e zakonit ishte e shkurtër, macet shfaqën shenja konfuzioni kur perceptuan mosmarrëveshje, duke shpenzuar mesatarisht 33% më shumë kohë duke parë ekranin gjatë atyre momenteve.

Këto rezultate, sipas autorëve, “dëshmojnë se macet mund të krijojnë shpejt lidhje midis një fotografie dhe një fjale”.

“Disa mace madje shikonin ekranin me bebëzat e zmadhuara kur fjalët ndryshuan.” “Macet i kushtojnë vëmendje asaj që ne themi në jetën e përditshme – dhe përpiqen të na kuptojnë – shumë më tepër sesa mendojmë,” tha Takagi.

Sa mirë macet i kuptojnë me të vërtetë fjalët?

Ndërsa këto eksperimente tregojnë se macet mund të jenë në gjendje të lidhin fjalët njerëzore me fotografitë më shpejt se foshnjat, ka disa dallime kryesore midis studimit të maceve dhe eksperimentit të viteve 1990 me foshnjat, që do të thotë se rezultatet nuk mund të krahasohen drejtpërdrejt.

Për shembull, foshnjat dëgjonin vetëm fjalë njërrokëshe, të cilat thuheshin me intonacione të ndryshme nga një folës i panjohur. Nga ana tjetër, macet dëgjonin fjalët me tre rrokje, të thëna nga pronarët e tyre në një mënyrë paksa të ekzagjeruar.

Pavarësisht se kush mëson më shpejt, një gjë është e sigurt – është magjepsëse që macet mund t’i lidhin fjalët njerëzore me paraqitjet vizuale.

Sipas autorëve, kërkimet e mëtejshme nëse këto aftësi janë të përbashkëta midis specieve të kafshëve apo unike për macet mund të na ndihmojnë të kuptojmë më mirë se si krijesat e ndryshme përpunojnë gjuhën dhe komunikimin.