Inteligjenca artificiale mund të deshifrojë kodin e makinës Enigma brenda sekondash
Inteligjenca artificiale mund të deshifrojë kodin e makinës Enigma brenda sekondash
Arritja e Alan Turing dhe ekipit të tij, deshifrimi i kodit të makinës naziste Enigma, do të ishte një detyrë e thjeshtë për teknologjinë moderne sot, thonë ekspertët.
Kodi “Enigma” në Luftën e Dytë Botërore ishte jashtëzakonisht kompleks dhe deshifrimi i tij ishte një detyrë e madhe. Por sot, falë përparimeve në kompjuterë dhe inteligjencë artificiale, do të deshifrohej menjëherë.
Edhe pse kriptografët polakë në vitet 1930 kishin arritur të deshifronin një version të hershëm të kodit dhe kishin zhvilluar pajisje anti-Enigma, përmirësimet e sigurisë naziste kërkonin një qasje të re. Turing zhvilloi një lloj të ri makine, të quajtur “bomba”, të cilat në vitin 1943 ishin tashmë në gjendje të deshifronin dy mesazhe në minutë. Kjo e shkurtoi luftën me të paktën dy vjet dhe frymëzoi shumë adaptime filmike.
Por sipas Profesor Michael Wooldridge të Universitetit të Oksfordit, fuqia llogaritëse dhe metodat statistikore të sotme do ta përballonin lehtësisht kodin.
“Enigma nuk do të kishte asnjë shans kundër teknologjisë moderne kompjuterike”, thotë ai. Makina përdorte tre rotorë me nga 26 pozicione secili, një reflektor dhe një central elektrik për të ndërruar çiftet e shkronjave. Kombinimet ishin astronomikisht të shumta dhe mesazhet ishin të koduara në një mënyrë të tillë që edhe shtypja e të njëjtit buton dy herë prodhonte një shkronjë të ndryshme.
– Ishte një sulm duke përdorur metodën e “forcës brutale”, pra duke provuar kombinime të ndryshme. Por falë dobësive të “Enigmës”, ata ia dolën mbanë. Ata arritën ta automatizonin procesin në mënyrë që të mund ta deshifronin kodin mjaft shpejt – thotë Profesor Mustafa A. Mustafa nga Universiteti i Mançesterit.
Sot, inteligjenca artificiale, përfshirë Chat-GPT, mund ta replikojë lehtësisht logjikën e “bombave” në formë softueri. Me shpejtësinë e kompjuterëve modernë, ajo që më parë zgjaste orë të tëra, tani mund të zgjidhet brenda sekondash.
Studiuesit kanë përdorur tashmë inteligjencën artificiale të trajnuar në gjermanisht përmes përrallave të Vëllezërve Grimm dhe 2,000 serverave virtualë për të deshifruar një mesazh në vetëm 13 minuta, duke përdorur një qasje më të thjeshtë.
Megjithatë, jo të gjitha kodet janë kaq të lehta. Skema Rivest-Shamir-Adleman, e zhvilluar në vitin 1977 dhe e bazuar në zbërthimin e numrave të thjeshtë gjigantë, është ende një sfidë serioze për kompjuterët e sotëm. Sipas Wooldridge, edhe teknikat e forcës brutale nuk do të funksionojnë këtu, por ai thekson se zhvillimet e ardhshme, veçanërisht teknologjia kuantike, mund ta ndryshojnë këtë.
Edhe pse teknologjia e sotme do ta deshifronte lehtësisht “Enigmën”, Mustafa thekson se zbërthimi i saj në atë kohë ishte një arritje e jashtëzakonshme.
– U desh më shumë se një vit për ta deshifruar dhe ia dolën ta bënin këtë ndërsa lufta vazhdonte. Kjo ishte thelbësore. «Kush e di çfarë do të kishte ndodhur nëse nuk do të kishim arritur në kohë», thotë Mustafa.
