Italianët do të ndërtojnë modulin për të jetuar në Hënë
Pas disa dekadash, njerëzimi po përgatitet të kthehet në Hënë dhe planifikon të krijojë një prani më të përhershme në sipërfaqen hënore.

Agjencia hapësinore amerikane po kërkon në mënyrë aktive zgjidhje teknologjike për të ndërtuar një strehë të sigurt për astronautët e ardhshëm, ndërsa eksploron mundësinë e vendbanimeve afatgjata. Tani startupi franko-italian Thales Alenia Space synon të prodhojë një modul hënor të quajtur Habitat me shumë qëllime (MPH), i cili mund të bëhet stacioni i parë i përhershëm në Hënë. Startup nënshkroi një kontratë me Agjencinë Italiane të Hapësirës (ASI) për të filluar projektimin e këtij modeli strehimi.
“MPH do të shënojë një moment historik dhe do të bëhet moduli i parë italian i banueshëm që operon në sipërfaqen hënore. Ne jemi krenarë për kompaninë tonë, e cila ka aftësi unike teknike dhe organizative për të kapërcyer sfidat e këtij lloji”, tha Franco Fenoglio, Shefi i Human Planetary Exploration and Robotics në Thales Alenia Space.
Shake it off 💃 ESA’s communication system for the #LunarGateway has aced its vibration test ✅ The antenna built by @Thales_Alenia_S will be launched towards the Moon on @NASA_Gateway‘s habitation module 🚀 Find out more here 👉 https://t.co/dI9vWJwfS3 pic.twitter.com/YucKqCxuUg
— Human Spaceflight (@esaspaceflight) November 30, 2023
Në mesin e tetorit, MPH kaloi një rishikim të NASA-s që zbuloi se zotëronte “funksionalitetet kryesore” të kërkuara për sipërfaqen hënore sipas programit Artemis. Qëllimi i këtij programi është të krijojë një prani të qëndrueshme njerëzore në Hënë si bazë për misionet e ardhshme në Mars.
Startup tani po përgatitet për hapin tjetër, i cili përfshin përfundimin e Rishikimit të Konceptit të Misionit (MCR). Kjo fazë duhet të përfundojë në tremujorin e parë të vitit 2024 dhe duhet të jetë në përputhje me kërkesat e përcaktuara të agjencive ASI dhe NASA.
“Do të jetë një moment historik kyç për përparimin e projektit në fazat e ardhshme të dizajnit kritik të teknologjisë dhe zhvillimit të modulit”, thuhet në deklaratë.
NASA dhe ASI bashkuan forcat në vitin 2020 në programin Artemis.
Krijimi i një habitati hënor paraqet sfida të shumta, veçanërisht kur merret parasysh mjedisi i ashpër hënor dhe mungesa e burimeve kritike për mbijetesën e astronautëve.
Prandaj, zhvillimi i një habitati hënor kërkon ofrimin e zgjidhjeve themelore të mbështetjes së jetës, edhe për qëndrime të shkurtra prej 7 ditësh. Është e nevojshme të mbrohen banorët nga niveli i lartë i rrezatimit hapësinor, të ftohtit ekstrem të natës hënore dhe regolitit depërtues. Ekspozimi i zgjatur ndaj këtyre elementeve ekstreme mund të çojë në rreziqe serioze shëndetësore për studiuesin. Kjo nxjerr në pah përgjegjësinë e madhe të projektimit të një moduli të avancuar teknologjikisht dhe të sigurt. Kompania dëshiron të ofrojë një “modul të sigurt, të rehatshëm dhe shumëfunksional për astronautët”.
Nisja e modulit nuk pritet para viteve 2030.