Kastorët i kursyen qeverisë çeke 1 milion dollarë

Në vitin 2018, qeveria çeke propozoi ndërtimin e një dige në një lumë në jugperëndim të Pragës, në mënyrë që të rivendoste ekosistemin lokal dhe të mbronte speciet që jetojnë në zonë. Megjithatë, proceset burokratike e ngadalësuan projektin, por kjo nuk ishte pengesë për një grup kastorësh që nuk kishin nevojë për leje dhe dokumente për të filluar punën.

Tetë kastorë me instinkt natyror dhe aftësi ndërtimi, duke përdorur shkëmbinj, degë dhe baltë, ndërtuan një digë natyrore në vendin e përsosur. Pellgu i vogël që ata krijuan u shndërrua gradualisht në një kënetë që ende po rritet falë punës së tyre të vazhdueshme.

Si e përfunduan projektin pa pagesë kastorët?

Historia fillon në vitin 1925, në lagjen Brdy, rreth 64 kilometra në jugperëndim të Pragës. Më pas, qeveria çeke ia dorëzoi zonën ushtrisë si një terren trajnimi dhe sektori ushtarak ndërtoi një sistem kullimi në lumin Klábava. Më vonë, qeveria donte të prishte këtë sistem dhe të ndërtonte një digë të re për të rivendosur ekosistemin.

Megjithatë, për shkak të pengesave burokratike, problemeve administrative dhe diskutimeve mbi pronësinë e tokës, projekti mbeti i bllokuar për shtatë vjet. Pikërisht kur dukej se asgjë nuk do të ndryshonte, kastorët e mbaruan punën – dhe falas!

Sipas vlerësimeve zyrtare, këta inxhinierë të vegjël i kanë kursyer qeverisë çeke rreth 1.2 milionë dollarë.

– Administrata Ushtarake e Pyjeve dhe Autoriteti i Basenit të Lumit Vltava negociuan projektin dhe u morën me çështjet e pronësisë. Por kastorët ishin më të shpejtë dhe na shpëtuan 30 milionë kurora çeke. Digën e kanë ndërtuar pa asnjë dokumentacion projekti dhe pa asnjë kosto. Tashmë mund të shohim një pellg të vogël dhe ligatinën përreth që po formohet – tha Bohumil Fischer, kreu i Zonës së Mbrojtur të Brdit.

Mjeshtra të ndërtimit natyror

Kastorët mund të mos kenë diploma në inxhinieri civile dhe arkitekturë, por ata nuk kanë nevojë për to – ata kanë lindur me njohurinë se si të ndërtojnë digën e përsosur. Shumë i konsiderojnë këto kafshë si punëtorë dhe inxhinierë natyrorë. Në fakt, kjo koloni e vogël e ndërtuar nga vetëm tetë anëtarë e vendosi digën e saj në vendin më ideal dhe ende po punon për të zgjeruar kënetën.

– Kastorët e dinë gjithmonë më mirë. Vendndodhjet që ata zgjedhin për ndërtimin e digave janë gjithmonë të zgjedhura në mënyrë perfekte – edhe më mirë se ajo që kemi projektuar në letër – thotë Jaroslav Obermayer, kreu i Zyrës për Mbrojtjen e Natyrës dhe Peizazhit në Boheminë Qendrore.

Pse kastorët ndërtojnë diga?

Ndërtimi i digave është një sjellje instinktive për kastorët. Duke krijuar këto barriera, ata formojnë habitate ujore me hyrje nënujore, të cilat i mbrojnë nga grabitqarët tokësorë si ujqërit dhe arinjtë. Ata jetojnë dhe ruajnë ushqimin në këto struktura ujore.

Edhe pse disa njerëz i konsiderojnë kastorët si dëmtues sepse shkatërrojnë pemët dhe ndryshojnë me shpejtësi peizazhin, ata luajnë një rol kyç në rivendosjen e ekosistemeve natyrore ujore. Digat e tyre ndihmojnë në ruajtjen e ujit, parandalimin e përmbytjeve dhe zvogëlimin e efekteve të thatësirës.

Në vitin 2018, një zjarr i egër shkatërroi pjesën më të madhe të Idahos, por luginat ku jetonin kastorët mbetën të gjelbërta dhe të lagështa, duke parandaluar përhapjen e zjarrit. Shembuj të ngjashëm ekzistojnë në të gjithë botën dhe shkencëtarët po studiojnë gjithnjë e më shumë këta inxhinierë natyrorë për shkak të efekteve të tyre pozitive në ekosistem.

Digat natyrore të kastorit sjellin shumë përfitime

Këto ndërtime natyrore mund të zgjasin me vite dhe të lejojnë ekosistemin përreth të lulëzojë. Këtu janë disa mënyra se si ato kontribuojnë:

Sekuestrimi i karbonit – digat e kastorit inkurajojnë rritjen e bimëve dhe formimin e torfe, e cila sekuestron karbonin dhe ndihmon në luftimin e ndryshimeve klimatike.

Pastrimi i ujit – hulumtimet tregojnë se digat e kastorit mund të filtrojnë ujin dy herë më efektivisht sesa stacionet e pastrimit të krijuara nga njeriu.

Parandalimi i përmbytjeve – ato rregullojnë ujin nga shirat e dendur, duke reduktuar rrezikun e përmbytjeve.

Mbrojtja nga thatësira dhe zjarret – diga ruan lagështinë në tokë, duke parandaluar thatësirat dhe duke zvogëluar mundësinë e zjarreve në pyje.

Disa i konsiderojnë kastorët një problem sepse ndryshojnë mjedisin në të cilin jetojnë. Por siç ka treguar kjo histori nga Çekia, ata mund të jenë edhe heronj të vërtetë. Pa asnjë shpenzim apo burokraci, ata ndërtuan digën perfekte, kursyen miliona dollarë dhe krijuan një ekosistem të ri. Ne duhet të mësojmë nga këta inxhinierë natyrorë!