Kompjuterët kuantikë do ta bëjnë inteligjencën artificiale të ngjashme me njeriun

Një nga fjalorët më të respektuar në botë, British Collins Dictionary, ka shpallur fjalën AI (shkurtim i inteligjencës artificiale) si fjalën e vitit. Sigurisht, termi AI ka hyrë në fjalimin e përditshëm në mbarë botën dhe madje edhe në kulturën popullore vitet e fundit.

Inteligjenca artificiale është e pranishme kudo këto ditë – ka shumë të ngjarë që ju të keni AI diku në smartphone ose kompjuter, zakonisht si shenjë e aftësive të avancuara të kamerës. Megjithatë, këto aftësi kanë shkuar shumë përtej përpunimit të fotografive në smartphone – e gjithë pajisja tani është AI.

Përdoruesit e Apple kanë pasur AI në pajisjet e tyre për një dekadë. Siri ishte një nga “asistentët dixhitalë” të parë që mund të kontrollohej me zë dhe të jepte një shumëllojshmëri informacionesh dhe përgjigjesh. Me kalimin e viteve, Apple ka përmirësuar algoritmet pas këtij modeli të inteligjencës artificiale, kështu që sot Siri është një pjesë integrale e iPhone. Mund t’ju lexojë përmbajtjen e faqeve të internetit nga shfletuesi Safari, të luajë muzikë dhe të ofrojë informacion nga Interneti ndërsa bëni një telefonatë zanore.

Me kalimin e viteve, përdoruesit e Android kanë marrë Assistant, një asistent me aftësi të inteligjencës artificiale që mund të automatizojë shumë detyra në smartphone dhe tablet.

Google Assistant është “i integruar vertikalisht” me aplikacione dhe shërbime të tjera në ekosistem, kështu që mund të gjejë restorantin më të afërt ose rrugën më të shpejtë të udhëtimit përmes aplikacionit Maps, të luajë muzikë në pajisje të tjera (si altoparlantët inteligjentë ose televizorët inteligjentë Android TV) dhe krijoni “lajme ditore” bazuar në zakonet e përdoruesve. Google po përdor AI për shumë më tepër sesa detyrat e përditshme – paketa e aplikacioneve të zyrës Workspace (që përfshin Gmail, Docs, Drive dhe Meet) tani mund të automatizojë detyrat “të shurdhër” si organizimi i mesazheve me email, dërgimi i kopjeve të të njëjtave dokumente dhe redaktime.

Gjithashtu, AI për Workspace mund të plotësojë automatikisht fjalët dhe fjalitë brenda komunikimit të korporatës, të gjenerojë tabela dhe përmbajtjen e tyre dhe të krijojë automatikisht prezantime biznesi.

Një fushë tjetër e inteligjencës artificiale që është bërë e përhapur këtë vit është gjenerimi i imazheve dhe videove. Në një kohë të shkurtër, janë shfaqur një sërë shërbimesh që përdorin inteligjencën artificiale për të gjeneruar përmbajtje vizuale – Midjourney, DALL-E, Ideogram, Stable Diffusion dhe Firefly. Mjetet e njohura të përpunimit të imazhit, si ato nga Adobe, tani kanë opsione të inteligjencës artificiale që ju lejojnë të “zgjeroni” imazhet ose të shtoni elementë që nuk ishin as në foto dhe të duken plotësisht realiste.

Në më pak se një vit, u shfaq një profesion krejtësisht i ri – “Artist AI”, një artist që krijon ekskluzivisht me ndihmën e inteligjencës artificiale. Disa prej tyre kanë arritur të “stërvitin” modele të ndryshme me inteligjencë artificiale (në radhë të parë Stable Diffusion) për të pikturuar dhe vizatuar në stilin e artistëve më të njohur. Faqja e internetit Perchance AI bazohet tërësisht në këtë parim dhe lejon krijimin e imazheve në një shumëllojshmëri stilesh nga një përshkrim i shkurtër.

Inteligjenca artificiale nuk është vetëm “vizuale”. Tashmë ka dhjetëra shërbime në internet dhe softuer audio që ju lejojnë të kompozoni automatikisht akorde, melodi dhe pjesë të tëra muzikore bazuar në vetëm disa parametra, në një shumëllojshmëri stilesh muzikore.

Inteligjenca artificiale është bërë gjithashtu një biznes i madh, që vlerësohet të jetë një treg trilion (mijë miliardë) dollarë deri në vitin 2030, me disa kompani të kërkimit të tregut si Next Move Consulting që madje përmendin një vlerë prej dy trilion dollarësh. Zhvillimi i modelit të inteligjencës artificiale është i lidhur pazgjidhshmërisht me zhvillimin e një lloji të ri kompjuterësh – procesorë kuantikë dhe sisteme memorie, të cilët nuk përdorin transistorë dhe sinjale elektrike (zero dhe njëshe, bit dhe bajt) për përpunimin e të dhënave, por plotësisht. teknologji e re e “portave kuantike” (quantum gates).

Numri i këtyre “portave” përbën një “qubit”, një njësi matëse për “shpejtësinë” e një kompjuteri kuantik. Ata, megjithatë, nuk mund të krahasohen drejtpërdrejt me procesorët klasikë, sepse në disa llogaritje janë me të njëjtën shpejtësi me procesorët “të rregullt”, ndërsa në të tjera janë qindra mijëra, madje disa milionë herë më të shpejtë.

Për të përmirësuar më tej kompjuterët kuantikë dhe për të zvogëluar madhësinë e tyre (aktualisht ata kanë madhësinë e “dollapëve”, d.m.th. serverëve standardë), është e nevojshme të përmirësohen komponentët shtesë të “korrigjimit të gabimeve” (një grup korrigjimi gabimesh). Kompania IBM, e cila në vitet ’80 ishte gjithashtu një pioniere në popullarizimin e kompjuterëve personalë, së fundmi prezantoi çipin e saj të ri kuantik me deri në 1121 “qubit”. Ky është një përparim i madh, pasi kompjuterët kuantikë aktualisht në zhvillim kanë diku nga një duzinë në 50 “qubit”.

Kompjuteri bazohet në platformën Condor, e cila do të shërbejë si bazë për kompjuterët kuantikë më të vegjël dhe akoma më të shpejtë në vitet e ardhshme. Një tjetër gjigant teknologjik, Amazon, ka zhvilluar gjithashtu një sistem të veçantë për ruajtjen dhe përpunimin e të dhënave nga kompjuterët kuantikë, të quajtur Bracket. Ky sistem mund të gjenerojë gjithashtu një platformë zhvillimi ku të dhënat nga superkompjuterët kuantikë dhe “të zakonshëm” përdoren njëkohësisht, brenda “AWS cloud” të Amazon (cloud kompjuterik). Dhe Microsoft ka një sistem të ngjashëm brenda platformës së tij Azure Quantum, ku studiuesit mund të eksplorojnë kodin kompjuterik të krijuar për përpunimin kuantik të të dhënave.

E gjithë kjo, sipas ekspertëve, do të çojë në krijimin e “Singularity AI” ose “Quantum AI”, ku inteligjenca artificiale, si softuer, do të kombinohet me aftësitë e përpunimit pothuajse të menjëhershëm të të dhënave të kompjuterëve kuantikë. Një sistem i tillë do të ishte të paktën një milion herë më i shpejtë se modelet e sotme të inteligjencës artificiale dhe do të lejonte mundësi pothuajse të pakufizuara për gjenerimin e të dhënave të reja në sferën dixhitale – tekst, imazhe, video dhe zë.

Sisteme të tilla janë tashmë të mundshme sot, por ato janë me kosto efektive dhe do të konsumonin sasi të mëdha energjie. Ekspertët presin që më së voni brenda një dekade, sisteme të tilla do të kenë madhësinë e serverëve standardë (madhësi 2U), dhe kostoja e tyre do të jetë e ngjashme me ndërtimin e qendrave të të dhënave të sotme. Një sistem standard “Quantum AI” do të ishte po aq inteligjent sa njeriu mesatar, me një rezultat IQ prej rreth 90-100. Nga ana tjetër, detyrat e kërkimit në internet, shkrimit dhe gjetjes së lidhjeve brenda bazave të të dhënave të mëdha do të kryheshin qindra mijëra herë më shpejt, dmth. në pak minuta ai do të kryejë një analizë për të cilën një mashkulli do t’i duheshin dekada kërkime.

Sisteme të tilla do të jenë në gjendje të “mësojnë në mënyrë eksponenciale” dhe nuk do të kenë nevojë për një njeri për të futur “me dorë” kërkesat ose kodin kompjuterik. Kjo do të thotë se një kompjuter “inteligjencë artificiale kuantike” do të kishte interesa dhe dëshirë për të mësuar, që është një tjetër karakteristikë e një njeriu racional dhe inteligjencës së tij. Është gjithashtu interesante që më afër krijimit të një sistemi të tillë nuk janë kompanitë amerikane, por Kina.

Universiteti i Shkencës dhe Teknologjisë Provinciale Anhui ka zhvilluar prej disa vitesh kompjuterin kuantik JiuZhang, i cili bazohet në vetitë e dritës (kompjuter fotonik). Ai ishte në gjendje të zgjidhte një problem matematikor të pazgjidhshëm më parë në rreth dhjetë sekonda, gjë që do t’i kërkonte një superkompjuteri standard mijëra vjet llogaritje të vazhdueshme.