Kriza klimatike po vret frutin më të popullarizuar në botë: ‘Miliona njerëz janë në rrezik’

Bananet , fruti më i konsumuar në botë dhe kultura e katërt më e rëndësishme ushqimore pas grurit, orizit dhe misrit, janë nën kërcënim serioz nga ndryshimet klimatike, paralajmëron një raport i ri nga organizata Christian Aid , raporton The Guardian.

Studimi, i titulluar “Banane: Si e kërcënon ndryshimi i klimës frutin e preferuar në botë”, zbulon se deri në vitin 2080, gati dy të tretat e tokës në Amerikën Latine dhe Karaibe që aktualisht përdoren për të kultivuar banane mund të bëhen të papërshtatshme për bujqësi. Arsyet kryesore janë rritja e temperaturave, kushtet ekstreme të motit më të shpeshta dhe përhapja e sëmundjeve që lidhen me krizën klimatike.

Miliona njerëz në rrezik

Bananet sigurojnë 15 deri në 27% të marrjes ditore të kalorive për më shumë se 400 milionë njerëz në mbarë botën, dhe rreth 80% e tyre konsumohen në nivel lokal. Rajoni i Amerikës Latine dhe Karaibeve, nga ku burojnë 80% e bananeve të eksportuara, konsiderohet si një nga më të prekshmit ndaj ndryshimeve klimatike.

“Ndryshimi i klimës po na vret të korrat. Nuk kemi të ardhura, nuk kemi asgjë për të shitur. Plantacioni im po vdes. Çfarë po ndodh? Fundi po vjen”, thotë Aurelia Pop Ho , një fermere 53-vjeçare nga Guatemala.

Veçanërisht i ndjeshëm ndaj sëmundjeve dhe stuhive

Bananet, veçanërisht varieteti më i përhapur Cavendish, janë shumë të ndjeshme ndaj ndryshimeve të klimës. Ato kërkojnë një diapazon të përcaktuar në mënyrë strikte të temperaturës (15 deri në 35°C) dhe një sasi të saktë uji. Erërat e forta mund të dëmtojnë gjethet, duke penguar fotosintezën.

Edhe pse ekzistojnë qindra lloje bananesh, Cavendish dominon tregun global për shkak të rendimenteve të larta dhe rezistencës ndaj transportit. Por është pikërisht uniformiteti i tij gjenetik që e bën atë jashtëzakonisht të ndjeshëm ndaj sëmundjeve , veçanërisht infeksioneve kërpudhore si Fusarium TR4 , i cili jeton në tokë dhe shkatërron të korrat.

Njollat ​​e zeza të gjetheve mund ta zvogëlojnë fotosintezën deri në 80%. Klima e lagësht përshpejton përhapjen e sëmundjes, dhe përmbytjet gjithnjë e më të shpeshta dhe reshjet e paparashikueshme e rrisin më tej kërcënimin. Në këto kushte, plantacione të tëra mund të zhduken brenda një kohe të shkurtër.

Christian Aid po bën thirrje për një ndërprerje të menjëhershme të përdorimit të lëndëve djegëse fosile dhe përmbushjen e detyrimeve financiare ndaj komuniteteve më të prekura nga kriza klimatike.

“Bananet nuk janë vetëm një frut i preferuar. Ato janë një ushqim bazë për miliona njerëz. Kriza klimatike kërcënon jetesën e tyre”, thotë Osei Ojigo , drejtor i politikave dhe fushatave në Christian Aid. “Jeta e njerëzve që kanë kontribuar më pak në katastrofën klimatike është tashmë në rrezik.”