Kromozomi mashkullor po zhduket ngadalë

Shkencëtarët paralajmërojnë se kromozomi Y i njeriut, përgjegjës për krijimin e foshnjave meshkuj, është në degjenerim dhe mund të zhduket pas disa milionë vitesh. Ata vlerësojnë se rreth pesë gjene në kromozomin Y janë humbur gjatë një milion vjetësh.

Sipas ekspertëve, 55 gjenet e fundit nga kromozomi Y mund të zhduken në 11 milionë vjet. Mënyra moderne e jetesës dhe ndryshimet në natyrë që prekin njerëzit dhe shëndetin e tyre përmenden si arsye për zhdukjen e saj.

Por njerëzit nuk janë të vetmit, kromozomi Y i të cilëve po zhduket. Dhe dy lloje brejtësish kanë humbur tashmë kromozomin Y, por mbijetuan. Hulumtimet e bëra mbi këta brejtës tregojnë se çfarë ka ndodhur.

Tek gjitarët, përfshirë njerëzit, femrat kanë dy kromozome X, ndërsa meshkujt kanë kromozome X dhe Y. Dhe ndërsa kromozomi X përmban rreth 900 gjene përgjegjës për krijimin e një personi të ri, Y përmban vetëm 55 gjene dhe shumë ADN që nuk ka asnjë lidhje me krijimin e një organizmi të ri.

Por kromozomi Y ka një gjen përgjegjës për krijimin e një embrioni mashkullor. Ky gjen aktivizohet pas rreth 12 javësh konceptim dhe stimulon zhvillimin e testikujve, të cilët nga ana tjetër janë përgjegjës për zhvillimin e embrionit në një djalë.

Shkencëtarët theksojnë se ky raport i kromozomeve X dhe Y është i ndryshëm në disa kafshë.

Për shembull, briri australian ka kromozome krejtësisht të ndryshme që përcaktojnë seksin e kafshës. Në to, çifti XY është një kromozom i zakonshëm, i cili mund të sugjerojë se edhe gjitarët e tjerë kishin një çift të tillë disa miliona vjet më parë.