Kur temperaturat e larta mund të bëhen vdekjeprurëse?

Nga të gjitha kushtet ekstreme të motit, temperatura e lartë është më vdekjeprurëse. Kushtet e tilla të motit vrasin më shumë njerëz në Shtetet e Bashkuara sesa uraganet, tornadot dhe përmbytjet së bashku. Trupi i njeriut ka një mekanizëm natyral ftohës përmes djersës, por ndonjëherë edhe kjo nuk mjafton. Ja çfarë mund t’i ndodhë trupit në temperatura jashtëzakonisht të larta dhe mund të çojë në vdekje.

Dëmtimi i organeve i shkaktuar nga goditja e nxehtësisë

Kur temperatura jashtë i afrohet temperaturës së brendshme të trupit, e cila është rreth 37 gradë Celsius për shumicën, trupi fillon të djersitet për t’u ftohur. Megjithatë, kur lagështia është e lartë, djersa nuk avullohet mirë dhe nuk e ftoh trupin në mënyrë efektive.

Trupi fillon të devijojë më shumë gjak në lëkurë, që do të thotë se më pak gjak dhe oksigjen transportohet në organe. Nëse këto kushte zgjasin gjatë, organet janë në rrezik, shpjegon Ollie Jay, profesoreshë në Universitetin e Sidneit.

– Endotoksinat, të cilat normalisht jetojnë dhe mbeten në zorrë, fillojnë të rrjedhin nga zorrët dhe të hyjnë në qarkullim. Dhe kjo shkakton më shumë efekte që përfundimisht rezultojnë në vdekje – shpjegon Jay.

Për shembull, këto toksina mund të aktivizojnë qelizat e bardha të gjakut, të cilat mund të shkaktojnë mpiksjen e gjakut.

Kolapsi kardiovaskular

Mënyra e dytë që mund të ndodhë vdekja për shkak të temperaturave të larta lidhet edhe me gjakun. Zemra duhet të pompojë gjakun më shpejt për të mbajtur presionin e gjakut të lartë, gjë që mund t’ju bëjë të ndiheni të trullosur. Kjo mund të shkaktojë sulme në zemër, veçanërisht tek të moshuarit dhe njerëzit me probleme shëndetësore të lidhura me zemrën, shpjegon Jay.

Dëmtimi i veshkave për shkak të humbjes së lëngjeve

Rreziku i tretë lidhet me lëngjet e humbura gjatë temperaturave të larta. Nëpërmjet djersës mund të humbasin deri në 1.5 litra lëngje në orë, thotë Jay. Nëse nuk i ktheni ato lëngje, mund të dehidratoheni dhe vëllimi i gjakut zvogëlohet, duke e bërë më të vështirë rregullimin e presionit të gjakut.

Foto: Freepik

Kjo mund të jetë e dëmshme për zemrën dhe veshkat. Mund të preken veçanërisht personat me probleme me veshkat, si dhe personat që bëjnë punë fizike në ambiente të jashtme gjatë temperaturave të larta.

Si të mbroheni?

Shenjat e para të lodhjes së shkaktuar nga temperaturat e larta janë dhimbja e kokës, marramendja, letargjia dhe ndjenja e përgjithshme e parehatisë. Nëse i dalloni shenjat, duhet të qëndroni në hije ose të hyni në një dhomë të ftohtë sa më shpejt të jetë e mundur. Këshillohet të pini shumë ujë dhe të lagni rrobat dhe lëkurën. Larja e këmbëve me ujë të ftohtë mund të ndihmojë.

Jay thotë se qëllimi është të freskoheni përpara se të lodhni më tej trupin tuaj, kur mund të përjetoni të vjella dhe humbje të përqendrimit. Nëse temperatura e trupit arrin 40 gradë Celsius, jeni në rrezik për goditje nga nxehtësia.

Sa nxehtë është shumë e nxehtë?

Ekspertët thonë se nuk ka një kufi të vetëm të temperaturës në të cilin trupi bëhet në rrezik sepse varet nga personi. Rreziku varet nga kohëzgjatja e ekspozimit ndaj nxehtësisë, mënyra e ekspozimit të trupit ndaj nxehtësisë, lagështia e ajrit, etj.

Rrezet e drejtpërdrejta të diellit e ngrohin trupin më shpejt dhe lagështia e lartë rrit rrezikun e goditjes nga nxehtësia. Më të moshuarit dhe më të rinjtë janë kategoritë më të rrezikuara, megjithëse çdokush mund të përjetojë goditje të nxehtësisë.