‘Lufta’ e mikroçipit SHBA-Kinë
'Lufta' e mikroçipit SHBA-Kinë

Për muaj të tërë, SHBA-ja është përpjekur të përdorë sanksione për të ndaluar Kinën të importojë dhe prodhojë mikroçipa të nivelit të lartë. Ato janë, për shembull, të nevojshme për zhvillimin e inteligjencës artificiale, për udhëtimet në hapësirë dhe për industrinë moderne ushtarake. Holanda dhe Japonia iu bashkuan sanksioneve.
Kina, në veçanti, nuk mund të prodhojë ende mikroçipe të teknologjisë së lartë më vete dhe për këtë arsye është e varur nga importimi i çipave dhe makinerive për prodhimin e tyre nga jashtë.
Por sa po ndikojnë vërtet sanksionet në Kinë? Dhe çfarë roli luan Tajvani në gjithë këtë?
Çmimet e çipave kanë shpërthyer
Makinat autonome janë duke lëvizur në rrugët e përcaktuara në metropolin jugor kinez të teknologjisë Shenzhen për një vit. Ata lëvizin në rrugë krejtësisht pa shofer dhe me ta ka vetëm një pasagjer që mund të ndërhyjë në rast rreziku. Qyteti me dymbëdhjetë milionë banorë, të cilin disa e quajnë “Silicon Valley of China”, është shtëpia e disa prej kompanive më të mëdha kineze të teknologjisë së lartë si Huawei, Tencent dhe ZTE.
Dritaret e larta në lagjen ultra-moderne Nanshan janë të ndezura deri në katet e fundit, madje edhe natën vonë. Njerëzit e punësuar në rreth 4000 biznese të reja të teknologjisë së lartë nuk flenë. Këtu zhvillohen, hulumtohen dhe eksperimentohen produkte të reja.
Një nga këto kompani është Elephant Robotics, e themeluar shtatë vjet më parë. Ky start-up eksperimenton me inteligjencën artificiale dhe ndonjëherë përdor çipa nga jashtë.
Një krah robotik me madhësinë e dorës së një fëmije rendit blloqe druri shumëngjyrësh në kuti të ndryshme. Me komandë, roboti mund të dallojë një kub të kuq prej druri nga ai jeshil. Për sanksionet e SHBA-së, Qiu Lisha, përgjegjëse për tregun e jashtëm të start-up-eve, thotë: “Sanksionet ndërkombëtare kanë pasur njëfarë ndikimi tek ne deri më tani – veçanërisht kur filluan sanksionet e mikroçipit, çmimi i tyre shpërtheu, kështu që presioni financiar mbi ne në atë kohë ishim shumë të mëdhenj”.
Frika nga çipat e fundit në armët kineze
Që nga tetori i vitit të kaluar, qeveria amerikane ka vendosur kufizime të reja të eksportit. Synimi është të parandalohet Kina nga importimi dhe prodhimi i mikroçipëve më të fundit të teknologjisë së lartë. Holanda, e cila zotëron ASML, një kompani që prodhon makineri për prodhimin e çipave, i është bashkuar sanksioneve. Japonia u është bashkuar së fundmi.
“Unë mendoj se qëllimi kryesor është të sigurohemi që Kina nuk mund të përdorë sasi të mëdha të këtyre çipave specialë të AI, veçanërisht AI ushtarake,” shpjegon Antonia Hmaidi. Ajo punon në Institutin Kërkimor Merix China me bazë në Berlin dhe analizon zhvillimin e industrisë së çipave dhe inteligjencës artificiale në Kinë.
Hamaidi thotë se Kina ende nuk mund të prodhojë vetë çipa me performancë të lartë më të vogla se shtatë nanometra. Ekspertët ndërkombëtarë besojnë se një nga sfidat më të mëdha për Kinën është zëvendësimi i makinerive të prodhimit të çipave – ato vijnë nga jashtë dhe pa to nuk është e mundur të prodhohen çipa të fundit.
Sa përparësi ka në të vërtetë Perëndimi?
Megjithatë, sipas Hmaida, Kina nuk është plotësisht e pafuqishme. “Pothuajse çdo gjë që mund të bëhet me çipat e rinj mund të bëhet me çipat e gjeneratës së vjetër.” Kërkon më shumë energji elektrike, më shumë burime dhe më shumë para, por Hmaidi është i bindur se industria kineze do të gjejë mënyra për të përballuar sanksionet. .
Përveç kësaj, shton ajo, nuk mund të kontrollosh të gjitha çipat në botë.
“Nëse po flasim për 1000 apo 10000 çipa, atëherë kompania kineze që pozicionohet në nivel ndërkombëtar do të marrë gjithmonë diçka prej saj”, thotë eksperti nga Berlini. Në rastin më të keq, transporti bëhet përmes tre vendeve.
Ekspertët kinezë si Xing Yuqing, i cili aktualisht po bën kërkime në Institutin GRIPS të Japonisë në Tokio, supozojnë se nuk do të kalojë shumë derisa Kina të mund të prodhojë vetë çipa me performancë të lartë. “Sanksionet do të detyrojnë kompanitë kineze të bëjnë kërkimet e tyre, gjë që kërkon më shumë kohë dhe para”, thotë profesori i ekonomisë.
Megjithatë, ekspertë të tjerë janë skeptikë për këtë çështje. Ata theksojnë se konkurrenca gjithashtu po evoluon vazhdimisht, kështu që nuk është e sigurt nëse Kina do të jetë në gjendje ta arrijë ndonjëherë atë zhvillim.
Lufta nuk është në interesin e askujt
Nëntëdhjetë për qind e mikroçipëve më të avancuar prodhohen në Tajvan. Kina e sheh këtë vend si territorin e saj dhe kërcënon vazhdimisht ndërhyrjen ushtarake.
Megjithatë, Antonia Hmaidi beson se janë çipat me performancë të lartë që mund ta mbrojnë Tajvanin nga konflikti ushtarak deri në një farë mase. Bllokimi i zinxhirëve të furnizimit rreth ngushticës së Tajvanit do të prekte ekonomikisht të gjithë, përfshirë Shtetet e Bashkuara, që ofrojnë mbështetje ushtarake për Tajvanin.
Për më tepër, sipas Hmaidi, as Kina dhe as Shtetet e Bashkuara nuk janë gati për një konflikt ushtarak:
“Të dyja palët janë ende shumë të interesuara të mos hyjnë në një konflikt ushtarak tani.” Si SHBA ashtu edhe Kina, në fakt, besojnë se ende duhet të përmirësojnë ndjeshëm pajisjet e tyre ushtarake për t’u siguruar që mund të fitojnë një luftë të mundshme, tha gjermani. nje ekspert.
Megjithatë, ngjarja në fillim të qershorit tregon se sa e tensionuar është situata. Një luftanije kineze detyron një destrojer amerikan të ndryshojë kursin në ngushticën e Tajvanit. Vëzhguesit paralajmërojnë se incidente të tilla po bëhen më të shpeshta dhe se kjo mund të çojë në një lloj përshkallëzimi të paqëllimshëm.