Misteri i madh: Shkencëtarët zbulojnë ‘botë të fundosura’ nën Oqeanin Paqësor

Misteri i madh: Shkencëtarët zbulojnë 'botë të fundosura' nën Oqeanin Paqësor

Shkencëtarët kanë zbuluar zona të mundshme të kores së lashtë të Tokës, të quajtura ndonjëherë “botë të fundosura,” thellë në mantelin e planetit, falë një metode të re për hartimin e brendësisë së Tokës. Sipas një studimi të ri të publikuar në revistën Scientific Reports, mbetje të pllakave tektonike të humbura prej kohësh janë gjetur poshtë trupave ujore dhe brenda kontinenteve. Por, ndryshe nga pllakat e nënzhytura të identifikuara më parë në zona ku plakat tektonike përplasen, disa nga këto anomali janë gjetur në vende pa asnjë aktivitet tektonik të njohur, si nën Oqeanin Paqësor Perëndimor.

Ky zbulim i rëndësishëm u bë i mundur falë modelimit me rezolucion të lartë të brendësisë së Tokës, duke përdorur lloje të ndryshme të valëve sizmike për të zbuluar sekretet e planetit tonë. “Por nuk dimë saktësisht çfarë janë,” tha Thomas Schouten, kandidat për doktoraturë në Institutin Gjeologjik ETH Zurich në Zvicër.

Studiuesit kanë disa teori për këto “pika” të hartuara rishtazi. Për shembull, ato mund të jenë të përbëra nga materiale të ngjashme me koren që kanë mbetur nga krijimi i mantelit 4 miliardë vite më parë, ose mund të jenë formuar nga materiale të dendura brenda mantelit gjatë disa qindra milionë viteve të fundit.

Megjithatë, këto mbeten vetëm teori alternative. Identiteti i “blob”-eve mbetet ende një “mister i madh,” sipas përfaqësuesve të ETH Zurich.

Deri më tani, njohuritë tona për brendësinë e Tokës kanë ardhur nga përpunimi i të dhënave sizmike të mbledhura nga tërmete të ndryshme në botë. Por në këtë studim të ri, studiuesit përdorën metodën e inverzionit të plotë të formës së valëve, e cila kombinon të dhënat sizmike në një imazh të qartë përmes modeleve kompjuterike.

Kjo metodë kërkon burime të mëdha kompjuterike, duke nxitur përdorimin e superkompjuterit Piz Daint në Qendrën Kombëtare Zvicerane të Superkompjuterëve në Lugano. Rezultatet treguan se zona që i ngjajnë pllakave tektonike të nënzhytura ekzistojnë nën oqeane të mëdha dhe në brendësinë e kontinenteve, zona ku nuk ka prova gjeologjike për zhytje të pllakave.

Studiuesit mendojnë se këto “pika” mund të jenë pllaka të nënzhytura, kryesisht sepse valët sizmike udhëtojnë nëpër to me të njëjtën shpejtësi. Megjithatë, kjo nuk garanton se ato janë të njëjta, dhe nevojiten më shumë kërkime për të vlerësuar nëse janë vërtet të ngjashme.

“Duhet të llogarisim parametrat materialë të ndryshëm që mund të krijojnë shpejtësitë e vëzhguara të tipave të ndryshme të valëve. Në thelb, duhet të thellohemi më shumë në vetitë materiale që qëndrojnë pas shpejtësisë së valëve,” tha z. Schouten.

LEXO EDHE:

Back to top button