Од главоболки до зависност – ризиците од прекумерната употреба на спрејови за нос
Назалните спрејови за деконгестија се популарен лек за ублажување на назалната конгестија предизвикана од настинки, алергии и инфекции на синусите. Овие спрејови обезбедуваат брзо олеснување, овозможувајќи полесно дишење. Сепак, иако можат да бидат ефикасни на краток рок, прекумерната употреба на назални спрејови за деконгестија може да доведе до сериозни здравствени проблеми.
Во април 2025 година голем број информации укажуваа за луѓе кои станале зависни од назални спрејови. Многу други продолжиле да споделуваат слични искуства на платформите на социјалните мрежи како „Тик-ток“.
Назалната конгестија се јавува кога обвивката во носот и синусите се иритира, често поради алергени, вируси или загадувачи. Како одговор, имунолошките клетки ослободуваат воспалителни хемикалии, кои предизвикуваат оток и зголемено производство на слуз. Овој оток може да го блокира протокот на воздух, отежнувајќи го дишењето и често нарушувајќи го сонот.
Повеќето деконгестиви спрејови содржат лекови како оксиметазолин, ксилометазолин или фенилефрин. Овие лекови ги таргетираат адренергичните (чувствителни на адреналин) рецептори во крвните садови на носната обвивка, предизвикувајќи крвните садови да се стеснат. Како резултат на тоа, носната слузница станува помалку отечена, отворајќи ги дишните патишта и обезбедувајќи речиси моментално олеснување.
Ризици од повторно земање спрејови за нос
Одвикнувањето од назални деконгестанти може да биде длабоко непријатно искуство за некои. Вообичаените симптоми вклучуваат главоболки, затнат нос, сувост, па дури и анксиозност.
Еден од најзагрижувачките несакани ефекти од прекумерната употреба на назални спрејови е состојба позната како повторно користење на спрејот или ринитис медикаментоза (РМ). Ова се случува кога носот станува зависен од спрејот за да остане отворен. Со текот на времето ефикасноста на лекот се намалува – феномен познат како тахифилакса. Како резултат на тоа, корисниците може да го нанесуваат спрејот почесто или во поголеми дози за да го добијат истото олеснување.
Некои симптоми на повторно земање на спрејот, како што се постојана затнатост и црвени, иритирани носни патишта, можат да личат на оние што се гледаат при злоупотреба на кокаин. За жал, тешко е да се процени колку луѓе се засегнати, особено затоа што спрејовите за нос се продаваат без рецепт во аптеките. Поради долго чекање за лекарски прегледи, многу луѓе избираат да се самолекуваат.
Побезбедни алтернативи
Па, што можете да користите наместо тоа? Солените спрејови за нос или плакнења можат да помогнат во исфрлањето на иритантните материи и хидратацијата на носните патишта, без да предизвикаат повторно затнатост.
Ако користите спреј за деконгестант за нос, важно е да не надминувате три до пет дена употреба – најмногу седум дена, според експертите. Секогаш читајте ја етикетата и внимателно следете ги упатствата за дозирање.
Со побезбедни алтернативи и медицински упатства, можете полесно да дишете – без долгорочни ризици.
Извор: medicalxpress.com
