Një histori nga antikiteti: Si e shpiku Milo i Crotonit stërvitjen progresive?

Në një kohë pa palestra të pajisura plotësisht, suplemente proteinike ose shkencë të stërvitjes, veçanërisht në shekullin e 6-të para Krishtit, Milo i Crotonit (tani Crotone në Kalabri) dominonte lojërat e lashta Olimpike në mënyrë legjendare. Ai fitoi jo një, jo dy, por gjashtë lojëra olimpike radhazi, duke krijuar një rekord që do të mbetet përgjithmonë në historinë e sporteve antike.

Por cili ishte sekreti i tij? Një metodë stërvitore sa e thjeshtë aq edhe e shkëlqyer… Miloni filloi të ngrinte çdo ditë një viç të porsalindur. Me rritjen e kafshës, rezistenca e saj gradualisht u rrit. Muskujt e tij gradualisht iu përshtatën peshës së shtuar, pa u mbingarkuar menjëherë.

Ky parim, të cilin ne tani e quajmë “mbingarkesa progresive”, është themeli i çdo programi modern të trajnimit. Megjithatë, ajo u shpik mijëra vjet më parë nga një djalë i vendosur nga Magna Graecia*.

Mësimi i Milo shtrihet në mijëvjeçarë: rezultatet e mëdha kërkojnë përpjekje të vogla dhe të qëndrueshme që grumbullohen me kalimin e kohës. Pavarësisht nëse është forca fizike, aftësitë profesionale apo rritja personale, sekreti është gjithmonë i njëjtë.

Fama e Milo shkoi shumë përtej arritjeve të tij sportive. Thuhet se ai udhëhoqi ushtrinë e Krotonit kundër Sybaris aty pranë, duke marshuar në betejë i veshur si Herakli, me lëkurë luani dhe një shkop. Figura e tij u bë aq legjendare sa anekdota të shumta, ndoshta të ekzagjeruara, qarkulluan për forcën e tij të pamasë:

• Një shegë mund ta mbante në grusht të mbyllur pa e shtypur, ndërkohë që askush nuk mund t’i hapte gishtat.
• Ai mund të qëndronte në një disk të lyer me yndyrë pa qenë në gjendje ta lëvizte askush.
• Ai lidhi një litar rreth ballit dhe mbajti frymën derisa litari u këput nga presioni i gjakut.

Vdekja e tij është e mbuluar me legjenda ashtu si jeta e tij. Sipas Pausanias, tani një plak, Milo gjeti një trung peme në pyll të ndarë pjesërisht nga disa pyka. Teksa përpiqej të përfundonte punën me duar të zhveshura, kunjat ranë dhe trungu i pemës u mbyll duke e zënë në kurth. Në pamundësi për t’u çliruar, ai u ngrënë nga ujqërit.

Përtej legjendave, trashëgimia më e qëndrueshme e Milon është kontributi i tij në shkencën e trajnimit. Parimi i mbingarkesës progresive, i intuituar në mënyrë empirike nga kampioni nga Croton, është ende baza e çdo programi serioz stërvitor sot.

Historia e Milo na tregon se si intuita dhe vëzhgimi empirik mund të parashikojnë zbulimet shkencore mijëvjeçarë më vonë. Në manualet moderne të trajnimit, emri i tij përmendet shpesh si një pararendës i formimit shkencor, një pionier që hodhi themelet për metodat që ne përdorim ende sot.

Croton, i cili në kohët e lashta ishte i famshëm për atletët e tij (thuhej se “i fundit i krotonëve është i pari ndër helenët e tjerë”), mund të mburret me Milo si kampionin më të madh sportiv të Magna Graecia-s antike, një njeri legjenda e të cilit i ka rezistuar kohës ashtu si forca e tij e jashtëzakonshme i ka rezistuar çdo sfiduesi.

*Magna Graecia, ose Greqia e Madhe, është emri i territorit në pjesën jugore të Gadishullit Apenin, d.m.th. Italia e sotme Jugore, e cila u kolonizua nga helenët në shekullin VIII para Krishtit.