Një krah robotik revolucionar lidhet me kockat, muskujt dhe nervat e pacientit
Një gruaje suedeze 50-vjeçare, e cila humbi krahun në një aksident në fermë, i është dhënë një protezë moderne – një krah bionik i bazuar në teknologjinë revolucionare që lidhet drejtpërdrejt me kockat, muskujt dhe nervat e pacientit.

Kjo metodë lejon krijimin e një ndërfaqeje njeri-makinë që lejon inteligjencën artificiale të përkthejë sinjalet e trurit në lëvizje të sakta, por të thjeshta.
Gruaja që mori dorën bionike, Karin, tani ka një sens të kufizuar të prekjes dhe mund të lëvizë të pesë gishtat bionikë me 95 për qind sukses. Pas dy dekadash jetese pa krahun e djathtë, Karin tani mund të kryejë 80 për qind të aktiviteteve të saj të zakonshme ditore, si përgatitja e ushqimit, ngritja e objekteve, rrotullimi i dorezave të dyerve, etj.
Për më tepër, pas marrjes së krahut protetik, Karin përjetoi një ulje të ndjeshme të dhimbjes së saj fantazmë, ku ndjeu sikur krahu i humbur po kalonte në një mulli mishi.
“Protezën e kontrolloj më mirë, por mbi të gjitha më janë ulur dhimbja. “Unë kam nevojë për shumë më pak ilaçe sot,” thotë ajo.
Shkencëtarët nga Suedia, Italia dhe Australia thonë se kjo është hera e parë që një krah robotik me elektroda të brendshme është treguar të jetë i qëndrueshëm afatgjatë për personat e amputuar me bërryl. Kur Karin mori për herë të parë këtë protezë tre vjet më parë, ishte një teknologji unike; asnjë protezë tjetër në treg nuk kishte sensorë të integruar.
Sot, shumica e modeleve kanë elektroda ndijore në pjesën e jashtme, pikërisht nën “lëkurën” e protezës robotike. Por një teknologji e tillë zvogëlon cilësinë e sinjaleve shqisore, gjë që kufizon kontrollin mbi protezën. Prandaj, inxhinieri i robotikës Max Ortiz Catalan nga Instituti i Bionikës në Melburn dhjetë vitet e fundit ka punuar për një zgjidhje më të mirë, e cila mbështetet në të ashtuquajturin osseointegrim, pra në procesin në të cilin qelizat kockore bashkohen me implantin.
“Është një integrim kaq i fortë saqë ne mund ta lidhim gjymtyrën artificiale drejtpërdrejt në kockë”. Kur kjo teknikë kombinohet me kirurgjinë rindërtuese, ka vërtet një integrim të biologjisë dhe elektronikës”, shpjegon Ortiz Catalan në video.
Për shkak se elektrodat ndijuese janë të vendosura brenda krahut robotik dhe jo në pjesën e jashtme, “dora” percepton vazhdimisht dhe me besueshmëri stimulimin e drejtpërdrejtë nervor. Krahasuar me protezën konvencionale, kjo teknologji e re përmirësoi saktësinë e qëndrimit me pothuajse katër herë.
Proteza u zhvillua nga kompania italiane Prensilia, e specializuar në pajisje robotike dhe biomjekësore, dhe kërkimi u financua nga Komisioni Evropian.
Hulumtimi Një dorë bionike shumë e integruar me kontroll nervor dhe reagime për përdorim në jetën e përditshme u botua në revistën Science Robotics.