Për shkak të nxehtësisë, ky ushqim po bëhet gjithnjë e më toksik: Shumë veta nuk mund ta imagjinojnë një vakt të vetëm pa të
Orizi, ushqimi bazë për miliarda njerëz në mbarë botën, po përballet me një kërcënim të ri dhe serioz nga ndryshimet klimatike.
Sipas një studimi të kohëve të fundit të botuar në revistën The Lancet Planetary Health, rritja e temperaturave dhe niveleve të dioksidit të karbonit po rrit ndjeshëm sasinë e arsenikut inorganik në kokrrat e orizit, një substancë toksike e lidhur me probleme të ndryshme serioze shëndetësore, duke përfshirë sëmundjet e zemrës, diabetin dhe çrregullimet neurologjike.
Hulumtimi, i kryer nga Shkolla e Shëndetit Publik Mailman në Universitetin e Kolumbias, studioi 28 lloje orizi gjatë dhjetë viteve në deltën e lumit Jance. Duke përdorur sistemin FACE (Pasurimi i CO₂ në ajër të lirë), shkencëtarët simuluan kushtet e ardhshme klimatike, me temperatura 2°C më të larta dhe përqendrime CO₂ 200 ppm më të larta.
Rezultatet treguan se kombinimi i këtyre faktorëve rriti ndjeshëm akumulimin e arsenikut, në një masë më të madhe sesa kur secili prej tyre vepronte individualisht.
Ndryshimet në sistemin mikrobik të tokës në fushat e orizit kanë kontribuar gjithashtu në problem. Rritja e temperaturave dhe përqendrimeve të CO₂ kanë nxitur kushte anaerobe dhe shfaqjen e formave më toksike të arsenikut.
Për shembull, është raportuar një amplifikim gjashtëfish i gjenit arsC gjatë zhvillimit të kokrrave të orizit, i cili nxit shndërrimin e arsenikut në forma më të dëmshme. Studimi paralajmëron se sipas këtij skenari, rreziku i sëmundjeve neurodegjenerative do të rritet në të gjitha vendet e analizuara.
Megjithatë, sipas Dr. Luis Zisco, ka zgjidhje. Ai thekson mundësinë e kultivimit të varieteteve që grumbullojnë më pak arsenik, duke futur metoda më të mira ujitjeje dhe duke vendosur standarde më të rrepta rregullatore. Aktualisht, shumë vende nuk kanë kufizime të detyrueshme për nivelet e arsenikut në oriz, megjithëse shumica e mostrave të analizuara e kanë tejkaluar limitin e rekomanduar prej 200 ppb.
Siguria e orizit është thelbësore për sigurinë globale ushqimore dhe shkencëtarët paralajmërojnë se nevojiten veprime urgjente për të parandaluar krizat e mundshme globale shëndetësore të shkaktuara nga ndryshimet klimatike.
