Pirja pasive e duhanit në fëmijëri lë gjurmë në ADN-në e fëmijëve

Ekspozimi ndaj tymit të cigares pas lindjes ndryshon metilimin e ADN-së, gjë që mund të shpjegojë disa efekte negative shëndetësore, tregon një studim i ri.

Fëmijët e ekspozuar ndaj tymit të dorës së dytë në shtëpi kanë më shumë gjasa të zhvillojnë disa ndryshime në epigjenom, të cilat mund të ndikojnë në mënyrën e shprehjes së gjeneve. Këto ndryshime epigjenetike mund të rrisin rrezikun e sëmundjes në të ardhmen. Ky është përfundimi kryesor i hulumtimit të kryer nga Instituti i Barcelonës për Shëndetin Global (ISGlobal), i mbështetur nga Fondacioni La Caixa. Rezultatet nxjerrin në pah nevojën për të reduktuar ekspozimin e fëmijëve ndaj tymit të dorës së dytë.

Si e ndryshon ADN-në tymi i cigares?

ADN-ja jonë funksionon si një manual për organizmin. Megjithëse tymi i cigares nuk e ndryshon vetë sekuencën gjenetike, ai shton “etiketa” në pjesë të caktuara, gjë që ndikon në mënyrën se si lexohen këto udhëzime. Një nga ndryshimet kryesore epigjenetike është metilimi i ADN-së, i cili mund të aktivizojë ose çaktivizojë gjene të caktuara.

Ndërsa dihet mirë se pirja e duhanit gjatë shtatzënisë ndikon në epigjenomën e fetusit, ky hulumtim është një nga të parët që tregon se si ekspozimi ndaj tymit të cigares në fëmijëri mund të ketë një efekt të ngjashëm.

Studimi dhe gjetjet e tij

Studimi përfshiu 2695 fëmijë nga tetë vende evropiane: Spanja, Franca, Greqia, Lituania, Norvegjia, Holanda, Mbretëria e Bashkuar dhe Suedia. Pjesëmarrësit ishin nga 7 deri në 10 vjeç.

Studiuesit analizuan mostrat e gjakut për të ekzaminuar nivelet e metilimit në vende të caktuara të ADN-së dhe i lidhën ato me numrin e duhanpirësve në familje (0.1 ose 2 e më shumë). Ata gjetën ndryshime në 11 rajone që ishin të lidhura me ekspozimin ndaj pirjes pasive të duhanit. Shumica e këtyre rajoneve tashmë janë identifikuar në studimet e mëparshme te duhanpirësit aktivë ose te fëmijët, nënat e të cilëve pinin duhan gjatë shtatzënisë. Për më tepër, gjashtë nga këto rajone ishin të lidhura me sëmundje të tilla si astma dhe kanceri, për të cilat duhani është një faktor rreziku.

“Hulumtimi ynë tregon se pirja pasive e duhanit në fëmijëri lë gjurmë molekulare dhe mund të ndryshojë shprehjen e gjeneve që ndikojnë në ndjeshmërinë ndaj sëmundjeve në moshën madhore”, thotë Marta Kosin-Thomas, studiuese dhe autore e parë e studimit.

Një problem global me pasoja afatgjata

Edhe pse rregulloret ligjore për pirjen e duhanit në hapësirat publike po shtrëngohen, shtëpia mbetet burimi kryesor i ekspozimit ndaj pirjes pasive të duhanit tek fëmijët. Në vitin 2004, u vlerësua se 40 për qind e fëmijëve në mbarë botën ishin të ekspozuar ndaj tymit të cigares. Përveç rritjes së rrezikut të sëmundjeve të frymëmarrjes dhe kardiovaskulare, pirja pasive e duhanit mund të ndikojë edhe në zhvillimin neurologjik dhe sistemin imunitar të fëmijës.

– Rezultatet tregojnë se pirja pasive e duhanit në fëmijëri shkakton ndryshime epigjenetike të ngjashme me ato që vërehen te fetuset e ekspozuar ndaj tymit të cigares në mitër ose te duhanpirësit aktivë. “Kjo nxjerr në pah urgjencën e futjes së masave për të reduktuar ekspozimin e fëmijëve ndaj tymit të cigares, veçanërisht në ambiente të mbyllura,” thotë Marina Bustamante, studiuese e lartë në ISGlobal.

– Nuk është vetëm një çështje e përgjegjësisë individuale të familjeve – ekspozimi ndaj tymit të cigares është një problem i shëndetit publik dhe reflekton pabarazi sociale. Faktorët socio-ekonomikë dhe mjedisorë, së bashku me ndikimin e korporatave të fuqishme të duhanit, e bëjnë të vështirë uljen e ekspozimit ndaj tymit të cigares në disa familje – përfundon Martha Kosin-Thomas.