Edhe pse SpaceX është tashmë partneri më i madh privat i NASA-s, Elon Musk nuk po heq dorë nga qëllimi i tij për të marrë kontrollin e agjencisë hapësinore amerikane. Sipas një raporti në Wall Street Journal, biznesmeni ekscentrik po bën përpjekje të mëdha për ta bërë NASA-n të kapërcejë misionet e planifikuara në Hënë dhe të fokusohet në Mars në vend të kësaj, duke konfirmuar ambicien e tij afatgjatë për të krijuar një koloni njerëzore në Planetin e Kuq.

Ndikimi i tij mbi NASA-n së shpejti mund të rritet edhe më shumë, pasi miliarderi dhe turisti hapësinor Jared Isaacman, i cili ka financuar dhe drejtuar disa misione private hapësinore për SpaceX, pritet të emërohet administratori i ri i NASA-s në muajt e ardhshëm.

Musk tashmë ka kontaktuar Isaacman për të përsëritur dëshirën e tij për të punuar së bashku për dërgimin e njerëzve në Mars.

A po shkurton vërtet Musk buxhetin e NASA-s?

NASA tashmë është prekur ndjeshëm nga përpjekjet e Musk për të reduktuar buxhetin e qeverisë federale përmes të ashtuquajturit “Departamenti i Efikasitetit të Qeverisë” (DOGE). Në fillim të vitit, agjencia u përball me pushime masive nga puna, me punëtorët e prekur që iu dhanë njoftim të shkurtër dhe u hoqën nga përfitimet.

Sipas burimeve, Shtëpia e Bardhë ende po shqyrton mundësinë e anulimit të programit Space Launch System (SLS) – raketa e madhe që supozohej të dërgonte astronautët në Hënë deri në fund të dekadës.

Një veprim i tillë do të përfaqësonte një ndryshim drastik në drejtimin e NASA-s, veçanërisht duke pasur parasysh që përgatitjet për misionet tashmë janë duke u zhvilluar. Vetëm javën e kaluar, faza kryesore SLS për misionin Artemis II, e cila do të çojë astronautët rreth Hënës, u bashkua me raketa përforcuese, një hap kyç drejt një nisjeje të planifikuar për vitin e ardhshëm.

Devijimi i burimeve nga Hëna në Mars mund të shkaktojë interes të madh publik, veçanërisht për shkak të konfliktit të dukshëm të interesit, pasi SpaceX tashmë po punon për zhvillimin e raketës së madhe Starship, të destinuar për misione ndërplanetare.

Ndikimi i diskutueshëm i Musk në NASA dhe FAA

“DOGE” i Musk po përpiqet gjithashtu të dobësojë Administratën Federale të Aviacionit (FAA), e cila është përgjegjëse për rregullimin e sigurisë së nisjes së Starship.

Sipas Wall Street Journal, njerëzit kyç nga SpaceX tashmë po fitojnë pushtet në NASA. Ekzekutivi i vjetër i SpaceX, Michael Altenhofen, i cili ka lidhje të ngushta me Isaacman, u emërua këshilltar i lartë i NASA-s në janar.

Por a është vërtet NASA e gatshme të braktisë planet dekada të vjetra?

Një zëdhënëse e NASA-s nuk e përjashtoi këtë mundësi, duke thënë se agjencia mbetet e angazhuar për “kthimin e amerikanëve në sipërfaqen e hënës”.

Megjithatë, duke pasur parasysh kritikat e hapura të Musk ndaj programit Artemis, e ardhmja e misioneve amerikane në Hënë po bëhet e pasigurt.

“Jo, ne do të shkojmë direkt në Mars”, shkroi Musk në Twitter në janar. “Hëna është vetëm një shpërqendrim.”

Në një postim tjetër në Twitter një javë më parë, ai e quajti programin hënor të NASA-s “jashtëzakonisht joefikas” sepse ishte krijuar për të maksimizuar punët, jo rezultatet.

Pasojat politike dhe reagimi i Kongresit

Musk madje bëri thirrje për një pension të parakohshëm të Stacionit Ndërkombëtar Hapësinor (ISS), gjë që shkaktoi zemërim tek ish-astronautët.

Gjatë fjalimit të tij inaugurues, ish-presidenti Donald Trump tha se administrata e tij do të dërgonte astronautë amerikanë për të vendosur një flamur në Mars, duke sugjeruar se vizioni i tij ishte në përputhje me idetë e Musk.

Megjithatë, ndryshimi i drejtimit të NASA-s në këtë fazë do të ishte jashtëzakonisht i shtrenjtë dhe do të përfaqësonte një hap të madh prapa.

Përveç kësaj, anulimi i programit Artemis do të shkaktonte një zhurmë mes mbështetësve të fuqishëm të NASA-s në të dy kampet politike në Kongres.

“Starship? Unë dua që ajo të ketë sukses,” tha kongresmeni Brian Babin (R-TX) në shkurt. “Por nëse duam të mposhtim kinezët … do të duhet të jetë SLS.”