“Poligraf”: Kush e pa Raportin e Komisionit Europian me “rozë” dhe kush me syze “të errëta”?

Në lidhje me Raportin e fundit të KE-së për vendin, në mediat e vendit dolën shumë shkrime, ndër të cilat nuk munguan të dhëna dhe manipulime të pasakta dhe të paargumentuara.

Një pjesë e mediave është fokusuar vetëm në aspektet pozitive të raportit dhe ka përcjellë manipulime apo vlerësime që nuk korrespondojnë me vlerësimet e deklaruara.

Për shembull, disa media raportuan se “Raporti i Komisionit Evropian tregon se Maqedonia e Veriut ka përparuar në 81 për qind të kapitujve, ndërsa në asnjë prej tyre nuk ka kthim prapa”.

Megjithatë, në raportin e KE-së për vendin nuk ka asnjë tregues të tillë dhe as nuk përmendet përqindje specifike progresi apo “81 për qind”. KE nuk jep nota në përqindje, madje nuk ka as shprehjen “asnjë kthim prapa”. Siç thuhet në vetë raportin, KE e vlerëson progresin me këto vlerësime: “prapa”, “pa progres”, “progres i kufizuar”, “progres i caktuar”, “progres i mirë” dhe “përparim shumë i mirë”.

Njëkohësisht, në përmbajtjen mediatike nuk raportohet se për disa kapituj është dhënë nota “pa përparim”, ndërsa raportohet se “në asnjë prej tyre nuk ka kthim prapa”.

Kjo është arsyeja pse raporte të tilla mund të konsiderohen manipuluese, duke përfshirë faktin se raporti tregon përparim në 81 për qind të kapitujve.

Disa e panë raportin e KE-së me syze “trëndafili” e disa me syze “të errëta”. Për dallim nga ato që u fokusuan në aspektet pozitive, më shumë media raportuan vetëm kritikat publike dhe interpretimet negative të Raportit të KE-së. Për shembull, disa prej tyre përcollën pohimet e zëdhënëses së VMRO-DPMNE-së, Marija Miteva, se raporti ishte “reflektim i gjendjes së stagnimit dhe deri diku të prapambetjes në të cilën ndodhet Maqedonia”.

Por, a deklaron KE-ja “kthim prapa”, që është nota më e ulët nga të gjitha? Një notë “prapambetur” nuk është dhënë as edhe një herë në raportin e vendit të vitit 2023, megjithëse një notë e tillë iu dha, për shembull, Bosnje -Hercegovinës dhe Turqisë . Rrjedhimisht, pretendimet se raporti i KE-së pasqyron regresion nuk mbështeten nga pikët e raportit dhe mund të interpretohen si manipulim.

Së dyti, a është e vërtetë se Maqedonia ka marrë raportin historikisht më të keq nga Komisioni Evropian , siç pretendohet nga disa media dhe burime? Dhe kjo deklaratë nuk e kalon kontrollin e fakteve. Gjegjësisht, disa vite më parë, vendi vlerësohej si “regres” në fusha të ndryshme. Për shembull, raporti i vitit 2014 gjeti një rrugë pa krye në procesin e aksesit dhe një grumbullim të mbetur të dukshëm në disa fusha. Në vitin 2015, pati një vlerësim të “prapashitjes” për shkak të ndërhyrjeve politike në gjyqësor dhe menaxhimin e financave publike. Në vitin 2016, u vu re se rrëshqitja vazhdoi në disa fusha kritike të shtetit të së drejtës. Kjo është arsyeja pse ne e konsiderojmë “raportin më të keq” të KE-së këtë vit si të paargumentuar.

Më pas portali “PressingTV” me titullin “ Nuk ka progres është fjalia më e zakonshme në raportin e KE-së ”. Por shprehja “pa progres” përmendet 40 herë në Raportin e 2023 dhe shprehja “disa progres” përmendet 48 herë. Prandaj, nuk është e vërtetë se “Nuk ka progres është fjalia më e zakonshme”, as shprehja apo vlerësimi më i zakonshëm në raportin e KE-së për vendin.

Disa media, nga ana tjetër, me titullin ” nuk ka përparim në asnjë fushë “, ndërsa të tjera konstatuan marrëveshje ekspertësh, se ” Komisioni Evropian nuk sheh përparim në Maqedoni “. Por vlerësimi “pa progres” i referohet kapitujve ose fushave të veçanta, të tilla si, për shembull, gjyqësori ose parandalimi dhe lufta kundër korrupsionit. Krahas notës “përparim i caktuar”, nota “përparim i kufizuar” gjendet 30 herë dhe shprehja “përparim i mirë” më shumë se dhjetë herë. Për këtë arsye pretendimet e gjeneralit se “nuk ka përparim në asnjë fushë” dhe se “Komisioni Evropian nuk sheh përparim në Maqedoni” nuk mbështeten nga vlerësimet në raport.

Me pak fjalë, disa politikanë dhe media u fokusuan vetëm në aspektet pozitive të Raportit. Por një pjesë tjetër u fokusua vetëm në anët negative. Në të njëjtën kohë, ata publikisht kanë paraqitur pretendime që nuk përputhen me atë që është shkruar në raport. Publiku dhe qytetarët meritojnë raportim real, dhe ndërmarrjen e hapave konkretë për zbatimin e rekomandimeve nga raporti, disa prej të cilave janë përsëritur prej vitesh. Si nga qeveria ashtu edhe nga institucionet, nga opozita dhe nga media .