Pse Elon Musk është shumë më i suksesshëm se Bezos në zhvillimin e raketave hapësinore?
Pse Elon Musk është shumë më i suksesshëm se Bezos në zhvillimin e raketave hapësinore?
Kur Donald Trump u betua si presidenti i 47-të i Shteteve të Bashkuara, miliarderët Elon Musk dhe Jeff Bezos ishin ndër të paktët e zgjedhur për të marrë pjesë në ceremoni.
Ndërsa Jeff Bezos shpenzoi 14 miliardë dollarë për të bërë fluturimin e parë në hapësirë, rivali i tij ndërtoi një biznes të suksesshëm, duke përdorur kryesisht paratë e njerëzve të tjerë. Por kur bëhet fjalë për rivalitetin e tyre në industrinë hapësinore, Blue Origin i Bezos nuk është askund afër SpaceX-it të Elon Musk.
Së fundmi, Blue Origin lëshoi raketën e parë në hapësirë. Vjen 25 vjet pasi Bezos themeloi kompaninë duke përdorur pasurinë që bëri nga gjigandi i tij i tregtisë elektronike Amazon. SpaceX, kompania që Musk themeloi dy vjet më vonë, arriti në hapësirë pas vetëm gjashtë vjetësh. Vitin e kaluar, SpaceX lëshoi me sukses 133 raketa. Kjo përfaqëson më shumë se 85 për qind të masës totale të ngarkesave të dërguara në orbitë në mbarë botën gjatë tremujorit të tretë.
Dështimi i shpejtë dhe mësimi nga gabimet e tyre
Ky sukses është rezultat i qasjeve krejtësisht të ndryshme, të bazuara pjesërisht në mënyrat në të cilat financohen kompanitë e tyre. Bezos, i cili deri vonë financoi Blue Origin vetëm nga pasuria e tij, ka marrë një qasje graduale ndaj zhvillimit të teknologjisë raketore. Musk, me një buxhet më të kufizuar dhe rrezik të vazhdueshëm dështimi, miratoi filozofinë klasike të Silicon Valley të “dështoni shpejt dhe mësoni nga gabimet tuaja”.
Por Musk ka marrë mbështetje të konsiderueshme përmes kontratave me Pentagonin dhe NASA-n. Në vitin 2006, agjencia hapësinore i dha kompanisë 278 milionë dollarë për të zhvilluar një raketë më të fuqishme, Falcon 9. Ai u bë produkti kryesor i SpaceX. Më pas, në vitin 2008, NASA i dha asaj një kontratë 1.6 miliardë dollarë për të transportuar mallra në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës. Kjo ishte pjesë e një nisme për të inkurajuar kompanitë private të hapësirës.
Filozofi të ndryshme
Besueshmëria e kontratave të mëdha qeveritare ka ndihmuar në tërheqjen e klientëve dhe investitorëve privatë. Në total, SpaceX mblodhi 9.5 miliardë dollarë. Kjo e la Musk me vetëm 42 për qind të aksioneve në kompani. Por investitorët vlerësuan SpaceX në një vlerë marramendëse prej 350 miliardë dollarësh, sipas shitjes së saj më të fundit të kapitalit privat në dhjetor. Aksionet e Musk kapin vlerën e 147 miliardë dollarëve. Pasuria e tij totale vlerësohet në 434 miliardë dollarë, duke e bërë atë njeriun më të pasur në botë, sipas revistës Forbes. Bezos është në vendin e dytë me 239 miliardë dollarë.
Musk dhe Bezos kanë të njëjtin qëllim: t’u mundësojnë njerëzve të pushtojnë yjet duke ulur koston e daljes në hapësirë me ndihmën e raketave të ripërdorshme.
Megjithatë, ndërsa SpaceX është i njohur për ritmin e tij të shpejtë, Blue Origin i është qasur zhvillimit të teknologjisë së tij më metodike dhe udhëhiqet nga motoja “gradatim ferociter”, e cila në latinisht do të thotë “Hap pas hapi, egërsisht”.
Bezos ishte i pari që fluturoi në hapësirë
Nën udhëheqjen e CEO-t të ri Dave Limp, i cili iu bashkua kompanisë vitin e kaluar, Blue Origin po rrit përgatitjet për fluturimin e parë të raketës New Glenn. Ai përshpejtoi prodhimin e motorëve të fuqishëm Be-4.
Edhe pse Blue Origin iu desh një çerek shekulli për të hyrë në hapësirë, kompania ndërtoi një infrastrukturë për lëshimet masive të raketave që SpaceX e zhvilloi gradualisht pasi arriti në orbitë.
Industria hapësinore është e etur që Blue Origin të ketë sukses pasi bëhet një alternativë ndaj pozicionit pothuajse monopol të zënë nga SpaceX në lëshimin e ngarkesave në hapësirë.
Analistët e Morgan Stanley vlerësojnë se SpaceX gjeneroi 14.2 miliardë dollarë të ardhura vitin e kaluar, me 65 për qind të ardhura nga Starlink. Ata parashikojnë se vetëm Starlink do të sjellë 48 miliardë dollarë të ardhura në vitin 2030.
Perspektiva e biznesit për Blue Origin është më pak e qartë. Kompania ka një portofol të shëndetshëm kontratash për të nisur satelitët për rrjetet që konkurrojnë me Starlink. Qeveria amerikane dëshiron të përdorë Blue Origin për të lëshuar satelitët e sigurisë kombëtare. Dhe në tre vitet e fundit, kompania ka marrë fonde nga NASA: 3.4 miliardë dollarë për ndërtimin e modulit të uljes hënore dhe 172 milionë dollarë për zhvillimin e stacionit komercial të hapësirës.
Qëllimi përfundimtar i Bezos është të përdorë Blue Origin për të krijuar një ekonomi hapësinore në të cilën prodhimi lëviz jashtë planetit. Kjo mund të rivendosë ekologjikisht Tokën.
