Pse po zhduket pirateria?

Pirateria, ose shkarkimi dhe përdorimi i paligjshëm i përmbajtjes dixhitale, ka qenë prej kohësh një mënyrë kryesore për të aksesuar filma, muzikë, libra dhe softuerë për miliona njerëz në mbarë botën.

Megjithatë, në vitet e fundit, ka pasur një tendencë të uljes së aktiviteteve të piraterisë, veçanërisht në kategori të caktuara. Ky fenomen është për shkak të disa faktorëve, duke përfshirë shfaqjen e platformave ligjore të arritshme dhe me cilësi të lartë, përparimet teknologjike dhe ndryshimet në zakonet e përdoruesve.

Kompania analitike MUSO, e cila mbledh të dhëna mbi piraterinë dixhitale dhe analizon trendet, ka publikuar parashikimin e saj për vitin 2024 për këtë segment të konsumit jo gjithmonë të ligjshëm të përmbajtjes dixhitale.

Vitin e kaluar, ata regjistruan 216.3 miliardë vizita në faqet e internetit të piratuara, një rënie prej 5.7% nga viti i kaluar – por pavarësisht kësaj, ka disa kategori që janë në rritje, ndërsa të tjerat po shohin rënie edhe më të mëdha. Është, thonë ata, një tablo komplekse që tregon ndryshime globale, kryesisht në kërkesën për përmbajtje mediatike dixhitale.

MUSO thotë se sektori kryesor me rritjen më të lartë të piraterisë dixhitale është botimi. Vizitat në faqet që ofrojnë qasje në kopje të fituara në mënyrë të paligjshme të komikëve manga, fantastiko-shkencorë dhe përkthimeve jozyrtare (të cilat shfaqen para publikimeve zyrtare) u rritën me 4.3%, duke arritur në 66.4 miliardë vitin e kaluar. Pirateria e librave dhe librave komikë nuk është më një vend i veçantë, por është bërë kategoria e dytë më e popullarizuar për piratët, menjëherë pas televizionit.

Kur bëhet fjalë për përmbajtjen televizive, ata panë 96.8 miliardë shikime, një rënie prej 6.8%, dhe brenda kësaj kategorie, vetëm përmbajtja anime po piratohet gjithnjë e më shumë. Pirateria e filmave ra me 18% në 24.3 miliardë shikime, por arsyeja, sipas këtyre analistëve, është interesante. Konkretisht, grevat e Hollivudit në vitin 2023 çuan në më pak prodhim përmbajtjeje, kështu që shikuesit thjesht kishin më pak për të shkarkuar në versione të piratuara.

Një tjetër sektor i madh është në rënie – muzika. Është një histori suksesi, thotë MUSO, sepse pjekuria dhe disponueshmëria e gjerë e platformave si Spotify dhe Apple Music e kanë bërë piraterinë e muzikës të panevojshme për shumë njerëz. Si rezultat, kërkesa për burime të paligjshme muzikore ra me 18.6%. Pirateria e softuerëve ra me 2.1%.

Sipas analizave më të fundit nga TorrentFreak dhe Statista, rënia e piraterisë është një fenomen global, i cili është veçanërisht i theksuar në vendet e zhvilluara. Ky trend shpjegohet nga disa faktorë kryesorë. Së pari, shfaqja dhe zhvillimi i shpejtë i platformave ligjore të transmetimit si Netflix, Disney+, Spotify dhe shumë të tjera, kanë sjellë një bibliotekë të madhe përmbajtjeje cilësore me çmime të përballueshme. Kjo ka zvogëluar motivimin e përdoruesve për të kërkuar burime të paligjshme, pasi tani ata mund të shijojnë lehtësisht dhe ligjërisht filma, seriale dhe muzikë.

Përveç kësaj, përparimet teknologjike u kanë lejuar këtyre platformave të ofrojnë një përvojë më të mirë përdoruesi, akses më të shpejtë dhe përmbajtje me cilësi më të lartë, duke i bërë ato edhe më tërheqëse krahasuar me alternativat e piratuara. Në të njëjtën kohë, ndërgjegjësimi për rreziqet që paraqet përdorimi i faqeve të piratuara, siç janë viruset, programet keqdashëse dhe vjedhja e të dhënave personale, po rritet, kështu që gjithnjë e më shumë njerëz po zgjedhin opsione të sigurta dhe ligjore. Së fundmi, në shumë vende, masat ligjore kundër piraterisë janë forcuar, duke bllokuar faqet e internetit të piratuara dhe duke futur dënime më të rrepta për shkelësit, gjë që kontribuon më tej në zvogëlimin e këtij fenomeni. E gjithë kjo së bashku krijon një mjedis në të cilin pirateria bëhet më pak tërheqëse dhe fitimprurëse për përdoruesin mesatar.

Në fund të fundit, historia është gjithmonë e njëjtë – kur ka shërbime ligjore të shtrenjta dhe/ose të fragmentuara në treg, ose nuk ka fare, përdoruesit do t’i drejtohen piraterisë. Kur ofrohen shërbime të unifikuara dhe të arritshme, shumë do të zgjedhin përmbajtje nga burime ligjore.