Rusia vë bast në rublat dixhitale për të shmangur sanksionet perëndimore

Një ndalim i lëshuar nga Thesari i SHBA-së që lejon Rusinë të vazhdojë të transferojë pagesat për obligacionet e saj të huaja, pavarësisht sanksioneve perëndimore, skadoi të mërkurën, duke e lënë Moskën të përballet me një falimentim eventual dhe të pashmangshëm. Rusia bëri pagesën e saj të fundit për disa obligacione në dollarë në prill dhe dy pagesat e saj të fundit për obligacionet në euro vetëm disa ditë më parë për të shmangur dështimin më 27 maj.

Nga sot, Rusia zyrtarisht nuk është në gjendje të bëjë asnjë pagesë në dollarë amerikanë dhe mbetet në listën e zezë nga tregu i euros. Vendi tashmë është shkëputur nga tregjet globale të pagesave, përfshirë SWIFT, dhe sanksionet e vendosura pas pushtimit të Ukrainës më 24 shkurt kanë ngrirë asetet e tij jashtë vendit me vlerë më shumë se 560 miliardë euro.

Një Rusi gjithnjë e më e bllokuar financiarisht tani po shqyrton të gjitha opsionet për të mbajtur ekonominë e saj në këmbë, nëse jo të qëndrueshme – madje duke krijuar edhe rublën “dixhitale”.

Çfarë është një rubla dixhitale?

Rusia nuk është vendi i parë që zhvillon kapacitetet e parave dixhitale për të modernizuar sistemin e saj financiar. Në Europë, Banka Qendrore Evropiane (BQE) ka nisur një “fazë hetimore” dyvjeçare të projektit të saj për të nisur një euro dixhitale në tetor 2021, ndërsa Suedia tashmë po teston e-kronën. Disa nga ekonomitë më të mëdha të botës po hyjnë në bord: India po planifikon të prezantojë një rupi dixhitale deri në 2022-23 dhe këtë vit Kina provoi një juan dixhital gjatë Lojërave Olimpike Dimërore të Pekinit.

Monedhat dixhitale u lejojnë vendeve të përfitojnë më të mirën nga teknologjitë moderne si kriptomonedha, pa hequr dorë nga kontrolli mbi sistemin financiar. Në rastin e monedhave dixhitale, është banka qendrore e një vendi që është përgjegjëse për emetimin e monedhave dhe llogarive dixhitale të mbështetura nga qeveria. Shefja e Bankës Qendrore të Rusisë, Elvira Nabiullina tha se banka e bëri krijimin e monedhës dixhitale një prioritet, duke krijuar një prototip “mjaft shpejt”.

Muajin e kaluar, Rusia tha se do të kishte filluar një projekt pilot duke përdorur rublën dixhitale me klientë të vërtetë dhe transaksione reale duke filluar nga prilli 2023, shumë përpara planit fillestar, i cili nuk është specifikuar, me gjasë për shkak të ashpërsisë së sanksioneve perëndimore. Moska tha se duhet të jetë në gjendje të kryejë pagesa ndërkombëtare me rubla dixhitale deri në vitin e ardhshëm.

Si mund ta ndihmojë kjo Rusinë?

Një rubla dixhitale do t’i lejonte Rusisë të vazhdojë të bëjë pagesa vendore dhe ndërkombëtare pavarësisht sanksioneve që aktualisht po e bllokojnë vendin nga aksesi në sistemin bankar ndërkombëtar. Nëse Rusia do të jetë në gjendje të përdorë rublën dixhitale për pagesat ndërkombëtare, do të varet nga gatishmëria e vendeve për të pranuar monedhën pa e konvertuar më parë në dollarë.

Ekziston shqetësimi se Rusia mund të përdorë rublën dixhitale për të vjedhur monedhat dixhitale dhe për të kompensuar paratë e humbura nga sanksionet me teknika hakerimi si ransomware, diçka që thuhet se ka ndodhur më parë në Korenë e Veriut.

Por shqetësimi kryesor për vendet perëndimore është se Rusia mund të jetë e suksesshme në lançimin e monedhës së saj dixhitale. Nëse rubla dixhitale rritet, sanksionet perëndimore do të kenë shumë pak fuqi ndaj Moskës dhe Perëndimi do të ketë një mjet më pak për të ndikuar në sjelljen e Kremlinit. Ka gjithashtu shenja që Rusia po hapet për të marrë në konsideratë legalizimin e kriptomonedhave.

Më 18 maj, ministri rus i Industrisë dhe Tregtisë, Denis Manturov, tha se Rusia herët a vonë do të legalizojë kriptomat “në një format apo tjetër” si një mjet pagese. Është një ndryshim masiv për Rusinë, e cila më parë refuzoi kriptovalutat për shkak të frikës se ato do të përdoreshin për pastrim parash ose operacione terroriste.

Kriptomonedha – metoda alternative e pagesës sipas përkufizimit – mund të ndihmojë Rusinë të anashkalojë të gjitha blloqet në tregjet tradicionale që aleatët perëndimorë kanë vendosur kundër saj. Mbështetja në kripto për të bërë pagesa vendase dhe ndërkombëtare mund të lehtësojë situatën e brendshme në Rusi, duke mbrojtur qytetarët nga goditja e drejtpërdrejtë nga sanksionet perëndimore.

Raportet e fundit nga qeveria ruse, të cilat nuk u verifikuan në mënyrë të pavarur, thanë se rusët zotërojnë më shumë se 200 miliardë euro kriptomonedha. Por mbetet për t’u parë se sa do të jetë e gatshme qeveria e Putin të heqë dorë nga kontrolli dhe të përqafojë një sistem financiar të decentralizuar që nuk përputhet plotësisht me stilin kontrollues dhe të centralizuar të udhëheqjes së Kremlinit.